00:00:00
Çeviri: berat güven
Gözden geçirme: Yunus ASIK
00:00:02
Tünaydın.
00:00:04
Burada bulunmak heyecan verici,
00:00:06
bütün programlarımı burada filme aldım,
00:00:08
Orange County Performans Sanatları
Merkezinde.
00:00:11
Yenilik bir beyin fonksiyonudur,
00:00:16
beyninizin fiziksel sağlığına bağlıdır.
00:00:21
Biliyor musunuz, beyniniz
yaptığınız her şeyde işe dahildir
00:00:25
ne düşünüyorsunuz, nasıl hissediyorsunuz,
davranıyorsunuz, insanlarla geçiniyorsunuz
00:00:30
Amen Clinics'de,
00:00:32
geçtiğimiz 20 yılda 63.000'den
fazla beyin taraması yaptık
00:00:37
ve benim için çok açık olan şey
beynimizin bir muhakeme
00:00:41
kişilik, karakter ve yenilik
organı olmasıdır.
00:00:46
Eğer beyniniz düzgün çalışıyorsa,
00:00:50
siz de düzgün çalışırsınız.
00:00:52
Beyninizde bir sorunu olduğunda
00:00:55
yüksek ihtimalle hayatınızda da
sorun yaşarsınız
00:00:59
Ekranda gördüğünüz şey,
iki adet SPECT beyin taraması.
00:01:03
SPECT kliniğimizde yapılan inceleme.
00:01:07
Çok karmaşık bir beyin
görüntüleme uygulaması,
00:01:10
kan akışına ve aktivite
örüntülerine bakıyor.
00:01:13
Beyninizin nasıl çalıştığına bakıyor.
00:01:15
Temel olarak bize üç şey gösterir:
beynin düzgün çalışan bölgeleri,
00:01:19
aktivitesi düşük olan bölgeleri
00:01:22
ve yüksek aktivite gösteren
beyin bölgeleri.
00:01:25
Yani, iyi aktivite, çok düşük
veya yüksek aktivite.
00:01:28
Bizim işimiz bunu dengelemektir.
00:01:30
Soldaki görüntü sağlıklı bir beyin.
00:01:33
Bize tam ve hatta simetrik bir
aktiviteyi gösteriyor.
00:01:37
Rengin bir anlamı yok şekil önemli.
00:01:41
Sağdaki görüntü bir alkoliğe ait.
00:01:44
Alkol beyin fonksiyonlarına
doğrudan toksik bir etki yapar.
00:01:47
Biliyorum, çoğunuz günde iki kadeh
00:01:49
kırmızı şarap içmek gerektiğini
çünkü bunun kalbiniz için
00:01:52
iyi olduğuna inanırsınız,
00:01:55
ama bu beyniniz için iyi değil.
00:02:00
Sağlıklı bir beyniniz varsa
bence gayet açıktır,
00:02:04
daha mutlu, sağlıklı, varlıklı, akıllı,
00:02:09
yaratıcı ve yenilikçi olursunuz.
00:02:12
Eğer beyniniz sağlıklı değilse,
ne sebeple olursa olsun,
00:02:15
beyinde bir yaralanma,
kötü bir beslenme düzeni,
00:02:19
zehirli ortamlarda yaşama,
00:02:22
daha mutsuz, hasta, yoksul
ve daha az zeki olursunuz,
00:02:26
daha katı ve esneklikten yoksun
olursunuz,
00:02:30
ki bu yenilikçi olmanın zıddıdır.
00:02:36
Bunu onbinlerce kez söyledim
ama beni hala çok şaşırtıyor.
00:02:40
Beyniniz evrendeki en karmaşık organdır.
00:02:43
İnsan beyni kadar karmaşık olan
başka hiçbir şey yoktur.
00:02:47
Tahminen 100 milyar sinir hücresi
00:02:51
ve bu sinir hücrelerinin her biri diğer
diğer sinir hücrelerine bağlıdır,
00:02:54
bir hücreden diğerine tekli
bağlantı değil,
00:02:57
hücreler arasında 10.000'e kadar
farklı bağlantı olabilir.
00:03:02
Bunun anlamı şudur;
kafatasınızın içindeki bağlantılar
00:03:07
evrendeki yıldızlardan daha fazladır.
00:03:10
Beyindeki bilgi yaklaşık saate 430 km
hızla hareket eder,
00:03:16
tabi, sarhoş değilseniz.
00:03:20
Beyniniz vücut ağırlığınızın sadece
%2'sine sahip olsa da
00:03:24
aldığınız kalorinin %20-30'unu kullanır.
00:03:30
Yani bugün yaptığınız kahvaltının,
yediğiniz öğle yemeğinin,
00:03:35
yaklaşık üçte biri,
vücudunuzun %2'sini beslemeye gitti.
00:03:40
Beyniniz vücudunuzdaki en masraflı
gayri menkuldür.
00:03:47
Günde ortalama 85.000
beyin hücresi kaybederiz.
00:03:52
Amen Clinics'de şunu keşfettik,
00:03:55
yaşlanma sürecini
davranışlarınla hızlandırabilir
00:04:00
veya yavaşlatabilirsin,
00:04:03
ne kadar heyecan verici değil mi?
00:04:07
Beyninin sağlığı
yenilikçiği de yavaşlatıyor
00:04:12
veya hızlandırıyor.
00:04:14
Öyleyse beynimize
zarar veren şeyler nelerdir?
00:04:16
Beyin hasarı açıkça görülmelidir.
00:04:18
Futbol üzerine büyük
bir çalışmayı yeni bitirdim,
00:04:21
bırakmış oyuncular üzerinde
beyin görüntüleme çalışmasıydı.
00:04:23
Federasyon beyin hasarları
konusunda artık yalan söylemiyor,
00:04:27
bu konuyu artık iyice ciddiye alıyorlar.
00:04:30
Çocuklarınızın ABD futbolu oynamasına
veya topa kafa vurmasına izin vermeyin.
00:04:34
Hadi,beyin çok yumuşaktır
yumuşak tereyağı kıvamındadır.
00:04:38
Kafatasın ise çok serttir,
00:04:41
birçok keskin ve kemikli çıkıntısı vardır.
00:04:46
Beyninizi korumak zorundasınız.
00:04:48
Uyuşturucu ve alkolden uzak durun,
00:04:50
ülkemizin henüz pek bilmediği
ama öğrenmekte olduğu şey de
00:04:54
obezitenin beyin fonksiyonlarına
zarar verdiğidir.
00:04:57
Şu anda, on araştırma var.
00:05:00
Nature Journal Obesity'de
bir araştırmayı yeni yayınladık,
00:05:03
diyor ki; kilon arttıkça,
00:05:07
beyninin fiziksel boyutları
ve fonksiyonları azalıyor.
00:05:14
Vay be!
00:05:16
Bir eli yağda, bir eli balda olmayı
bir daha düşün.
00:05:18
(Kahkahalar)
00:05:21
Yaklaşık üç yıl önce,
araştırmalardan ilkini okuduğumda,
00:05:24
11 kio verdim.
00:05:27
Mesele beyinse ben ciddiyim,
boyut önemlidir,
00:05:32
daha ufak bir beyin istemezsin.
00:05:36
(Kahkahalar)
00:05:40
Sigara içmek, beyne giden
kan akışını kısıtlar,
00:05:42
cildini erken yaşlandırdığı gibi
beynini de erken yaşlandırır.
00:05:46
Yüksek tansiyon,
tansiyonun yükseldikçe
00:05:48
beynine giden kan akışı azalır.
00:05:52
Yani tansiyonunu
düzenli olarak ölçmelisin,
00:05:55
eğer yüksekse,bunu ciddiye al.
00:05:58
Diabet, Amerikan yiyecekleri,
çevredeki toksinler,
00:06:03
egzersiz yapmama ve benim OOD'ler
otomatik olumsuz düşünme dediğim
00:06:09
aklınıza otomatik olarak gelen ve
gününüzü mahveden düşünceler.
00:06:13
Bunlar kaygı bozukluğu ve
depresyon tohumlarıdır.
00:06:17
Eğer bunlar doğruysa, ki doğru,
00:06:21
beynine yardım etmek için ne yapabilirsin?
00:06:23
Pozitif sosyal ilişkiler.
00:06:25
İnanılmaz, birlikte vakit
geçirdiğin kişiler,
00:06:29
senin uzun ömürlü olmanı sağlayabiliyor,
00:06:31
ne ilginç değil mi?
00:06:32
Eğer insanlarla vakit geçireceksen,
00:06:34
sağlıklı ve yararlı alışkanlıkları olan
insanları seç
00:06:39
çünkü alışkanlık bulaşıcıdır.
00:06:42
Eğer sağlıklı alışkanlıkları olmayan
insanlarla vakit geçirirsen,
00:06:46
erken ölürsün.
00:06:48
Zamanını kiminle geçirdiğin
konusunda çok ciddi ol.
00:06:52
Yeni şeyler öğrenmek,
TED bunun için mükemmel bir yer.
00:06:55
Ne zaman yeni bir şey öğrensen,
beyninde yeni bir bağlantı oluşur.
00:06:58
Öğrenmeyi kestiğinde, beynin gerçek
anlamda bağlantıları kesmeye başlar.
00:07:03
Beslenme biçimi son derece önemli.
00:07:06
Ya sana yararlı besinleri tüketirsin
00:07:11
ya da toksinler sana zarar verir.
00:07:15
SAD, Standart Amerikan Beslenme Düzeni,
00:07:18
sadece kalp hastalıkları,kanser
ve diabet ile ilişkili değildir.
00:07:23
Ayrıca depresyon, dikkat eksikliği
00:07:25
ve Alzheimer ile de ilişkilidir.
00:07:29
Besinler ilaç da olabilir zehir de.
00:07:32
Uyku, yine son derece önemli.
00:07:35
Biliyorsunuz, 1900 yılında geceleri
ortalama 9 saat uyurduk.
00:07:40
2011 yılında geceleri ortalama
6 saat uyuyoruz.
00:07:45
Eğer 7 saatten az uyursan beyne
giden toplam kan akışı azalır.
00:07:49
Beyin, bu tür bir dönüşüme,
insanlık tarihine göre
00:07:53
kısa olan böyle bir sürede
uyum sağlayamaz,
00:07:55
bunun çok ciddi sonuçları olur.
00:07:58
Uyku azaldıkça, kilo artar
00:08:00
çünkü arzuların kontrolden çıkar.
00:08:03
Yani, fiziksel açıdan
sağlıklı olmak önemli.
00:08:06
Ama kaygı hissetmek de önemli.
00:08:10
Biliyor musunuz uzun ömürle ilgili
şahane araştırmalar var
00:08:14
ve "Takma kafana,mutlu ol"
00:08:15
çocukları erken ölüyor,
00:08:19
çünkü sağlıklarını yeterince
umursamıyorlar.
00:08:24
Umarım sizi biraz kaygı vermişimdir.
00:08:29
Biliyorsunuz, ben psikiyatristim.
00:08:31
İnsanlara rahatlama eğitimleri
verirken fark ettim ki,
00:08:35
onları birazcık motive etmem
ve korkularını artırmam gerekiyordu,
00:08:40
duble çizburgerler onları çağırmasın diye.
00:08:45
Meditasyon bizi kandırdı.
00:08:47
Şöyle düşünüyorduk ,bilirsiniz,
meditasyon yap, çevreden soyutlan,
00:08:50
beynin sakinleşir, kesinlikle öyle değil.
00:08:52
Meditasyon yaptığında
beynin ön kısmı aktifleşir
00:08:56
bu kısım, beynin en insani ve
düşünceli kısmıdır.
00:09:00
En iyi antidepresanı mı istiyorsun?
00:09:01
Prozac değil, şükretmektir.
00:09:04
Her gün, minnettar olduğun
üç şey yaz bir kağıda.
00:09:07
Üç hafta içinde göreceksin,
00:09:09
mutluluk düzeyinde önemli
bir artış olacak
00:09:12
ve aklına gelen
her aptal düşünceye inanma.
00:09:16
Peki siz "Tamam Dr.Amien
30 yıldır psikiyatristsiniz.
00:09:19
İnsanların yapabileceği
en önemli tek şey ne?"
00:09:22
derseniz;
Aklına gelen her aptalca şeye inanma.
00:09:25
Şu küçük soruyu sor, "Bu doğru mu?"
00:09:29
Yani, sanki kocan seni sevmiyormuş gibi
hissettiğinde, bu doğru mu?
00:09:34
Düşüncelerini sorguladığın zaman,
daha aklıbaşında bir dünyada yaşarsın.
00:09:40
Burada üç tane 60 yaşınada
beyin örneği görüyorsunuz.
00:09:43
Biri Alzheimer hastalığı olan
00:09:45
ikincisi aşırı kilolu ve
uyku apnesi olan kişinin
00:09:48
bu beyin fonksiyonları için
felaket bir hastalıktır.
00:09:51
Ve sağlıklı bir beyin.
00:09:52
Hangisi senin olsun istersin?
00:09:54
Ben hangisini istediğimi biliyorum.
00:09:58
Yaptığın her şeyi değiştirecek
beş beyin taraması görüyorsunuz.
00:10:02
Yalnız, sizde beyin kıskançlığı yapacak.
00:10:05
(Kahkahalar)
00:10:07
Tarama yapmaya 1991'de başladım.
00:10:13
37 yaşındaydım ve kendi beynimi taradım.
00:10:18
Şöyle bir baktım,
diğer taramalarla karşılaştırdım
00:10:20
ve dedim ki "iğrenç, çok fazla
yumru ve engebeli bölge var."
00:10:26
Ben hakikaten hiç içmem.
00:10:27
16 yaşında bir kez sarhoş oldum,
5 gün kendime gelemedim.
00:10:30
Dedim ki, "Bu bana göre değil."
00:10:34
Hiç sigara içmedim, uyuşturucu yok.
00:10:36
Yani bir tuhaf oldum,
"Beynim neden bu kadar kötü görünüyordu?"
00:10:39
Ama o zamanlar beyin için kötü
olan birçok alışkanlığım vardı.
00:10:43
Geceleri sadece 4 saat uyuyordum
00:10:46
çünkü çok hırslıydım.
00:10:50
Diyet soda içiyordum,
sanki en iyi dostumdu.
00:10:53
Çok yük altına girmiştim,
00:10:55
Kronik stres altındaydım
ve acısı çıkmıştı.
00:10:59
Yani, kendi taramamı gördüğüm
ve beyin kıskançlığına kapıldığım için
00:11:03
52 yaşında kendimi tekrar taradım,
çok daha gençti,
00:11:06
beynim daha iyi görünüyordu.
00:11:08
Bunu yapabilirsiniz.
00:11:10
Beynin hoş tarafı da bu.
00:11:13
Beyin esnekliğini duymuşsunuzdur.
00:11:15
Ama ancak , bugün iyi kararlar alırsan,
00:11:18
futbolcuları araştırmamızda şunu bulduk;
00:11:21
iki ay içerisinde
beynini iyileştirmeye başlayabilirsiniz.
00:11:26
Bu ne kadar ilginç değil mi?
00:11:29
Daha iyi bir beyinle
hayatındaki her şey daha iyi olur
00:11:34
vücudundan, paraya
ve ilişkilerine,
00:11:38
yenilikçilik seviyene.
00:11:41
İkincisi, beyin taramalarını
gördüğüm için
00:11:44
çocuklarımın ABD futbolu oynamasına
asla izin vermem.
00:11:48
Beynin gelişmesi ne zaman durur?
00:11:54
Yirmibeşinde.
00:11:56
Beyniniz ve erkeklerde,
00:12:00
bazıları daha çok 28 gibi.
00:12:03
18 yaşında bir yetişkin olduğun fikri
00:12:09
nöroloji bilimi açısından
düpedüz saçmalıktır
00:12:13
ve bunu sigorta şirketleri de bilir.
00:12:15
Sigorta puanın ne zaman
değişir ve sabitlenir? 25'inde.
00:12:20
Neden ? Çünkü daha iyi kararlar verirsin
00:12:23
ve bu kararlar bir beyin fonksiyonudur.
00:12:26
Bu nedenle çocuklarınızın beyinlerini
riske atmalarına izin vermeyin.
00:12:30
Çevresel toksinleri çok ciddiye alın.
00:12:34
Geçenlerde yaptığımız,
bir itfaiyecinin beyin taraması.
00:12:38
Genel aktivite düşüklüğünü görüyorsunuz.
00:12:40
Bu delikler ne mi?
Beyninde fiziksel delikler yok.
00:12:43
Onda olan ciddi bir genel
aktivite düşüklüğü.
00:12:49
Kilonu çok daha fazla ciddiye alacaksın.
00:12:54
Alzeimer hastalığının erken tanısı ve
önlenmesini düşüneceksin.
00:12:59
Önümüzdeki 25 yılda Alzeimer'ın
üçe katlanması bekleniyor,
00:13:05
buna paramız yetmez.
00:13:07
Peki Alzeimer hastalığını
nasıl önleyeceğiz?
00:13:10
Diğer ilişkili hastalıkları önleyeceğiz,
00:13:14
kalp hastalıkları, kanser, diabet,
00:13:18
depresyon ve yüksek tansiyon gibi.
00:13:23
Bireyleri harekete geçirecek beynini
önemseyen bir dünyayı nasıl yaratacağız?
00:13:28
Benim amacım bu.
00:13:30
Amen Clinics'de
bireyler ve aileler görüyoruz
00:13:35
ama biz, okullarla,
00:13:37
kiliselerle, şirketlerle ve
topluluklarla çok ilgiliyiz.
00:13:46
Bunu seviyorum.
00:13:47
Andy, dört ay önce benimle
görüşmeye geldi.
00:13:52
Yaklaşık on yıl önce ilk geldiğinde,
00:13:54
53 yaşındaydı ve beyni berbat görünüyordu.
00:13:57
Onun beyin sağlığı programını
almasını sağladım.
00:14:01
On yıl sonra beyni böyle görünüyor.
00:14:04
Çok iyi değil mi?
00:14:08
Kuruluşları bu işe nasıl
dahil edeceğimizi anlatayım.
00:14:12
Yeni programım üzerinde çalışıyordum,
00:14:17
çalışma sürerken, bir ara kilisiye gittim.
00:14:22
Karım bizim yedi yaşındaki Chloe'yi
00:14:24
çocuk kilisesine bırakacağını söyledi
ben de kalıp, koltukları kaptırmayacaktım.
00:14:28
Bu yakınlardaki çok büyük bir kilise,
Saddleback Kilisesi değil.
00:14:34
Kiliseye girdiğimde,
00:14:37
satılık 500 çöreğin yanından geçtim.
00:14:42
Rahatsız oldum.
00:14:46
Sonra ızgarada pişen pastırma
ve sosislerin yanından geçtim,
00:14:50
iyice tepem attı.
00:14:52
Kutsal mabet alanına girmeden tam önce
00:14:55
adamlar tonla sosisli sandviç pişiriyordu,
00:14:59
merasimden sonraki öğle yemek içinmiş.
00:15:02
Mabette otururken,
Papaz Efendi konuşmaya başladı;
00:15:06
bir önceki gece yapılan
dondurma festivalinden bahsediyordu.
00:15:11
O anda neredeyse psikopata bağlayacaktım.
00:15:13
(Kahkahalar)
00:15:15
Karım beni bulduğunda
telefona bir şeyler yazıyordum,
00:15:18
o bundan nefret eder.
00:15:21
Yani, bana öyle bir baktı ki
bir tek karın böyle bakabilir,
00:15:24
bakışları "Kilisede bu şeyle
oynamak da neyin nesi?" diyordu.
00:15:28
(Kahkahalar)
00:15:30
Ona yazdığım şeyi gösterdim:
00:15:32
"Kiliseye git, çörek, sosis,
00:15:35
pastırma, sosisli sandviç, dondurma ye.
00:15:37
Hiç haberleri yok,
00:15:39
cennete erken bilet kesiyorlar."
00:15:43
(Kahkahalar)
00:15:47
Ama plan bu değildi.
00:15:49
(Kahkahalar)
00:15:51
Papaz efendinin merasimin kalanında
ne dediğini hiç bilmiyorum.
00:15:54
Öylece oturdum
00:15:57
ve Tanrı'ya kiliseleri değiştirmede
hizmetim olsun diye dua ettim.
00:16:02
Bunu hiç planlamamıştım ama.
00:16:05
Yalan söylemiyorum, iki hafta sonra
00:16:09
Rick Warren beni aradı.
00:16:12
"Dr.Amen biz bir program oluşturuyoruz,
00:16:15
adı "Saddleback'de gelecek on yılda
On Kader Yılı.
00:16:20
Cemaatin ve kendimin sağlığını
düzeltmek istiyorum.
00:16:23
Bize yardım eder misiniz?" dedi.
00:16:26
Yani şöyle oldum "Aman Tanrım,
Tanrı beni dinliyormuş"
00:16:29
(Kahkahalar)
00:16:32
Hayatımda çok sık böyle hissetmem
ama çok heyecanlandım
00:16:37
ve bir program oluşturduk,
00:16:39
adı Daniel Planı:
Tanrı'nın Sağlık Reçetesi,
00:16:43
Saddleback'in 30.000 üyesi için.
00:16:46
Onlara ayrıca programın araştırma
bölümüne
00:16:48
kayıt yaptırma şansı da veriyoruz,
00:16:50
araştırma için şu anda 15.000
kişi kayıt yaptırdı.
00:16:56
Daniel Planını geliştirdiğimiz
Saddleback'in
00:16:58
dünyadaki 400.000 kilise ile
bağlantıları var.
00:17:02
Bu yıl beta testinden geçtikten sonra
gelecek yıl programı ihraç edeceğiz.
00:17:07
Bu konuda çok heyecanlıyım.
00:17:09
İçeriği küçük gruplar
aracılığı ile dağıtıyoruz.
00:17:12
Neden mi, çünkü insanlar
gruplarda iyileşir.
00:17:16
Aile olarak iyileşirler,
destekçilerle iyileşirler.
00:17:21
Üç ay sonra,
00:17:23
kilise şimdiden 72.000 kilo verdi.
00:17:28
İnsanlar enerji, odaklanma, yaratıcılık,
uyku ve moralde artış
00:17:33
astım, stres, tansiyon, kan şekeri ve
ilaç kullanımında
00:17:37
azalış bildiriyor.
00:17:39
Bizim, Daniel Planı menümüz var
ve işin zorlukları da var.
00:17:45
Kiliselerden şekerli çöreği
çıkarmaları için hâlâ çabalıyorum.
00:17:50
Benim için dua edebilirsiniz.
00:17:52
(Kahkahalar)
00:17:56
Kiliseden başlayarak,
00:17:59
dünyayı değiştirme potansiyeli olan
bir şeyin parçası olmaktan dolayı
00:18:04
çok heyecanlıyım.
00:18:06
Biliyorsunuz, bunun
okullarda da başlaması gerek.
00:18:11
Okullarda çocuklara verilen besinler
bir skandal
00:18:14
ve araştırmalar diyor ki;
00:18:17
bu dikkat ve davranış bozukluğunu
artırıyor.
00:18:21
The Lancet dergisinde üç makale var,
00:18:24
şunu diyor "çocukları eleme diyetine alın"
00:18:26
temelde, yiyeceklerden
abur cuburu eleme diyetidir.
00:18:29
Üç ay içinde çocukların %73'ü,
00:18:33
belirtilerde %50'den fazla
azalma gösteriyor.
00:18:37
Bu zor bir iş değil.
00:18:41
Toplumumuzu değiştirmemiz gerekiyor.
00:18:42
Fakat, şirketlerden,
hastanelerden başlayarak.
00:18:45
Hastaneye teyzemi ziyarete gittim,
00:18:48
ona "seni buradan çıkarmam lazım,
bu yemekler seni öldürür" dedim.
00:18:51
(Kahkahalar)
00:18:54
Beyin sağlığı ve yenilikçilik
yakından ilişkilidir.
00:19:00
Beyni sağlıklı bir dünya için
lütfen bana yardım edin.
00:19:05
Teşekkürler.
00:19:06
(Alkışlar)
