Sidekick Stories - Missen en herinneren - Lies Scaut

00:33:58
https://www.youtube.com/watch?v=cjpQb-qpegE

Resumen

TLDRThe podcast from Sidekicks Academy explores topics participants encounter in practice and from which they wish to hear from an expert. This episode focuses on coping with loss and mourning, particularly the impact on children and educational environments. Guest Lie Scout, a psychotherapist specializing in trauma and grief counseling, discusses the prevalence of loss among students and the limited training educators receive on supporting grieving students. The podcast emphasizes the need to normalize discussions about grief, even using influencers to break taboos. It explores models of grief, the importance of acknowledging grief experiences from an early age, and strategies for processing grief, such as utilizing children's books and creative activities. Additionally, it touches on anticipatory grief, recognizing moments of triggered grief, and providing support for students who might not visibly express their grief. The podcast also addresses appropriate responses and environments for supporting grieving students and the role of personal and cultural rituals in mourning. Lastly, it stresses the importance of community and peer support and highlights resources available to students experiencing grief.

Para llevar

  • 🧠 Awareness and training about grief are crucial for educators.
  • 👩‍🏫 Teachers often lack sufficient preparation on supporting grieving students.
  • 🤝 Peer support is vital for young people's healing journeys.
  • 📚 Children's books can aid in processing loss and grief.
  • 🌟 Influencers can help normalize discussions around grief.
  • 🎨 Creative activities provide therapeutic outlets for grieving students.
  • 🔍 Recognizing non-visible grief is important for offering adequate support.
  • 📅 Anticipatory grief about future losses should be validated.
  • 📄 Schools should have proactive plans for supporting students in grief.
  • 💬 Open conversations are necessary for normalizing grief in educational settings.

Cronología

  • 00:00:00 - 00:05:00

    The podcast from Sidekick Academy discusses a practical theme of missing and remembering, focusing on grief. Expert Lie Scout, a psychotherapist at The Guide, talks about trauma and grief, having written several books on grieving. The conversation highlights the prevalence of grief experiences in schools, with statistics showing that many teachers and students have faced loss. Lie discusses the taboo surrounding grief and the lack of training for teachers to handle grieving students.

  • 00:05:00 - 00:10:00

    The discussion shifts to addressing grief education's importance, suggesting making themes of loss and saying goodbye part of normal school lessons. Lie notes there's a wealth of children's books available on grief. The conversation debunks the outdated five stages of grief model, explaining the dual process model emphasizing oscillation between mourning the loss and adjusting to life post-loss.

  • 00:10:00 - 00:15:00

    Lie emphasizes the importance of acknowledging and working through grief, even from a young age, and recognizing anticipatory grief over potential losses. The importance of supporting students through creative outlets and understanding their need for privacy is stressed. Practical advice is given for teachers to be gentle but maintain routine to help grieving students reintegrate into normal life.

  • 00:15:00 - 00:20:00

    The podcast explores the reluctance of children and teenagers to burden parents with their grief, leading them to seek support from peers. Various support systems like organized grief camps are mentioned as beneficial but potentially intimidating. They discuss the phenomenon of delayed grief and suggest that teachers stay informed about students' backgrounds to better support them.

  • 00:20:00 - 00:25:00

    Addressing different forms of grief, including anticipatory grief tied to losing potential futures, the speakers highlight the need for recognition and support from educators. Creative expression and having tangible personal items are encouraged to help process grief. The complexities of dealing with feelings of guilt and navigating grief when students are emotionally distant are also discussed.

  • 00:25:00 - 00:33:58

    Concluding, there is an emphasis on customized approaches for every individual's grief journey, acknowledging the absence of a universal blueprint for processing grief. Various resources including apps and materials for supporting children in schools are mentioned. The episode highlights the adaptability required in helping students handle grief, promoting open conversation and emotional understanding among peers.

Ver más

Mapa mental

Vídeo de preguntas y respuestas

  • Why is it important to teach about grief in schools?

    Educators need to support students going through grief, which is often not covered in their training.

  • What role can influencers play in discussions of grief?

    Influencers can help break taboos and normalize conversations around grief.

  • How can children learn to cope with grief?

    Through discussions, creative activities, and using resources like children's books that address loss.

  • What is anticipatory grief?

    It refers to the emotions experienced before an expected loss, such as fears about the future.

  • How should educators handle non-visible expressions of grief?

    By being attentive and offering support even when grief isn't outwardly expressed.

Ver más resúmenes de vídeos

Obtén acceso instantáneo a resúmenes gratuitos de vídeos de YouTube gracias a la IA.
Subtítulos
nl
Desplazamiento automático:
  • 00:00:00
    welkom bij sidekick stories de podcast
  • 00:00:02
    van de sidekicks Academy iedere keer
  • 00:00:04
    behandelen wij een thema waar jullie in
  • 00:00:06
    de praktijk mee te maken krijgen en waar
  • 00:00:08
    jullie heel graag een expert over willen
  • 00:00:10
    horen deze keer hebben we het over
  • 00:00:12
    missen en herinneren of met andere
  • 00:00:14
    woorden rouwen en onze podcast Studio
  • 00:00:17
    staat vandaag in de donboscoschool in
  • 00:00:19
    Hechtel exel mijn gesprekspartner is Lie
  • 00:00:22
    Scout psychotherapeut bij de Wegwijzer
  • 00:00:26
    een expertisecentrum voor trauma en
  • 00:00:28
    rouwbegeleiding ze is ook coördinator
  • 00:00:30
    van het postgraduaat Rouw en
  • 00:00:32
    verliescounselor en lie Scout schreef
  • 00:00:34
    ook al verschillende boeken over Rouw
  • 00:00:36
    dus hier zitten echte deskundige aan
  • 00:00:39
    tafel Lies het zijn harde cijfers die
  • 00:00:42
    wij vonden bij klassen één op de vier
  • 00:00:44
    leerkrachten in de basisschool heeft
  • 00:00:46
    ooit een leerling verloren en twee op de
  • 00:00:49
    drie leerlingen in het secundair
  • 00:00:50
    onderwijs zijn al geconfronteerd met de
  • 00:00:52
    dood van een leraar of een medeleerling
  • 00:00:55
    Dat is al heel veel verlies op jonge
  • 00:00:57
    leeftijd vind ik zijn die cijfers al
  • 00:00:58
    jaren zo of of zit daar een evolutie in
  • 00:01:00
    het verbaast mij zelf ook dat wanneer ik
  • 00:01:03
    zelf opzoekwerk doe om te kijken hoeveel
  • 00:01:05
    kinderen hebben er nu al dan niet al een
  • 00:01:08
    ouder verloren dat dat eigenlijk niet
  • 00:01:10
    bijgehouden wordt dus die cijfers kunnen
  • 00:01:12
    zelfs in mijn ogen nog veel hoger liggen
  • 00:01:15
    dan de cijfers die dat er nu zijn maar
  • 00:01:17
    ik ben er zeker van dat elke klas
  • 00:01:20
    minimum wel één leerling telt die al É
  • 00:01:23
    of andere verlieservaring heeft
  • 00:01:24
    doorgemaakt We hebben zelf samen met
  • 00:01:26
    teacher Tab aan leerkrachten gevraagd of
  • 00:01:28
    zij voldoende weten hoe zij moeten
  • 00:01:30
    omgaan met rouwende leerlingen 64 van de
  • 00:01:34
    respondenten antwoord van niet hoe komt
  • 00:01:37
    het eigenlijk dat mensen zo weinig weten
  • 00:01:39
    over hoe we kunnen omgaan met Rouw een
  • 00:01:42
    groot probleem begint al in de opleiding
  • 00:01:44
    van leerkrachten Het is pas sinds 2e
  • 00:01:46
    jaar dat ik aan de Hogeschool pxl 5 uur
  • 00:01:50
    les mag geven over Rouw in de klas en
  • 00:01:53
    daarvoor
  • 00:01:53
    bestond deze les gewoon helemaal niet
  • 00:01:56
    niet op hogescholen niet op
  • 00:01:58
    universiteiten dus dus leerkrachten
  • 00:02:01
    leren het al niet in de opleiding we
  • 00:02:03
    leren het zelf ook niet op school dus
  • 00:02:05
    het is echt van thuis uit dat je het al
  • 00:02:07
    dan niet meekrijgt en dat je leert
  • 00:02:09
    daarmee om te gaan is rou nog altijd een
  • 00:02:13
    taboe ja en nee eh kan er geen eenduidig
  • 00:02:17
    antwoord op geven ehm voor velen is rou
  • 00:02:20
    zeker nog een taboe en dan denk ik
  • 00:02:22
    vooral naar kinderen toe eh kinderen
  • 00:02:24
    worden nog heel vaak afgeschermd van
  • 00:02:26
    Rouw met de beste bedoelingen de ouders
  • 00:02:29
    denken van Oh we willen onze kinderen
  • 00:02:30
    daar niet mee belasten We gaan het maar
  • 00:02:33
    niet vertellen of we gaan de waarheid
  • 00:02:35
    niet vertellen ehm waardoor dat kinderen
  • 00:02:38
    net wel komen vast te zitten in hun Rouw
  • 00:02:40
    Omdat ze veel te veel vragen hebben ja
  • 00:02:42
    en omdat kinderen zoeken en zeker nu nu
  • 00:02:45
    met het internet dat eh overal
  • 00:02:47
    voorhanden is zelfs al vanaf heel jonge
  • 00:02:49
    leeftijd kinderen gaan zelf op zoek naar
  • 00:02:52
    Wat is zelfdoding Wat is een gezinsdrama
  • 00:02:54
    dus ook die moeilijke thema's mogen echt
  • 00:02:57
    besproken worden zelfs met jonge kinder
  • 00:03:00
    Lijkt mij niet makkelijk is niet
  • 00:03:02
    makkelijk maar wel noodzakelijk want als
  • 00:03:04
    je kinderen die informatie niet geeft
  • 00:03:07
    gaan ze zelf beginnen fantaseren ehm dan
  • 00:03:09
    gaan kinderen zelf beginnen denken van
  • 00:03:11
    Oké een zelfdoding Wat is dat en en Hoe
  • 00:03:14
    doen mensen dat dan en dan gaan ze
  • 00:03:16
    allerlei gruwelverhalen beginnen
  • 00:03:18
    bedenken en dan heb je net als
  • 00:03:20
    leerkracht of als ouder geen controle
  • 00:03:22
    meer Dat is hetzelfde NK als wanneer
  • 00:03:24
    ouders zeggen over de grootouders die
  • 00:03:26
    overleden zijn ze zijn aan het slapen
  • 00:03:28
    voor altijd ofzo Ja een absolute
  • 00:03:31
    dooddoener ehm mag je zeker niet zeggen
  • 00:03:34
    tegen kinderen want Da riskeer je dat
  • 00:03:36
    kinderen bang gaan worden om zelf te
  • 00:03:38
    gaan slapen bang dat ze dan zelf ook
  • 00:03:40
    niet meer wakker gaan worden en in een
  • 00:03:42
    kist onder de grond belanden dus nee
  • 00:03:45
    dood zijn heeft niks niks te maken met
  • 00:03:48
    slapen voor altijd kun je het taboe rond
  • 00:03:51
    Rouw doorbreken op een of andere manier
  • 00:03:53
    je ziet het ook wel bij bepaalde
  • 00:03:55
    influencers die bijvoorbeeld een
  • 00:03:56
    stilgeboren kind hebben die dan ook
  • 00:03:59
    accounts op open en daar dan eh over
  • 00:04:01
    praten eigenlijk hè ja en het zijn die
  • 00:04:03
    die dat we ook echt nodig hebben Ehm erg
  • 00:04:05
    dat we influencers en bv's nodig hebben
  • 00:04:08
    om dit thema als maar meer terug
  • 00:04:10
    bespreekbaar te maken maar het is echt
  • 00:04:13
    nodig eh Zeker als we onze kinderen en
  • 00:04:15
    jongeren goed willen kunnen begeleiden
  • 00:04:18
    en dat we bij hen de dood normaal kunnen
  • 00:04:21
    maken je gaf het al aan dat het
  • 00:04:24
    belangrijk is dat kinderen op jonge
  • 00:04:25
    leeftijd te maken krijgen met verlies
  • 00:04:28
    Hoe leer je dat mijn hoop zou zijn dat
  • 00:04:30
    er van in de kleuterschool al rond
  • 00:04:33
    gewerkt wordt rond missen afscheid nemen
  • 00:04:36
    inderdaad of het nu gaat over een
  • 00:04:38
    vriendje die van school verandert ook
  • 00:04:40
    dat is al een eerste verlieservaring
  • 00:04:42
    voor Kinderen een een huisdier dat
  • 00:04:44
    sterft ehm een vluchtelingen kindje dat
  • 00:04:47
    in de klas zit en dat terug naar het
  • 00:04:49
    land van herkomst moet ook dat zijn
  • 00:04:51
    allemaal al kleine verlieservaringen
  • 00:04:53
    maar die wel al een grote impact kunnen
  • 00:04:54
    hebben op kinderen dus ook daar aandacht
  • 00:04:57
    aan geven in de klas en in gesprekken Ja
  • 00:05:00
    het thema afscheid en en afscheid nemen
  • 00:05:03
    en verliezen en missen als een heel
  • 00:05:06
    normaal lesthema beschouwen Ik neem aan
  • 00:05:08
    dat er ook hele goede kinderboeken over
  • 00:05:10
    Bestaan er bestaan ontzettend veel
  • 00:05:12
    kinderboeken over elke vorm van rouwen
  • 00:05:15
    of verlies dus eh ja ga naar de
  • 00:05:16
    bibliotheek en je hebt direct heel veel
  • 00:05:19
    input als leerkracht om ermee aan de
  • 00:05:20
    slag te gaan vroeger is altijd gezegd
  • 00:05:23
    rou kun je opdelen in vijf fasen
  • 00:05:26
    ontkenning boosheid onderhandelen
  • 00:05:28
    depressie en aanvaarding dat hield dus
  • 00:05:31
    in dat je leerlingen ook per fase moest
  • 00:05:34
    begeleiden Maar tegenwoordig klinkt dat
  • 00:05:36
    een beetje achterhaald Wat vind jij
  • 00:05:38
    daarvan Er zit zeker een
  • 00:05:40
    stukje informatie in die zeker nog klopt
  • 00:05:43
    bedoel we maken allemaal momenten door
  • 00:05:45
    dat we boos zijn dat we het niet kunnen
  • 00:05:47
    geloven dat we echt iemand Verloren zijn
  • 00:05:50
    maar gelukkig spreken we de dag van
  • 00:05:51
    vandaag niet meer van die rauw fase maar
  • 00:05:54
    spreken we eigenlijk van een een soort
  • 00:05:56
    slingerbeweging hè dat noemt het duaal
  • 00:05:58
    procesmodel duaal twee kanten dus we
  • 00:06:01
    slingeren tussen twee kanten Enerzijds
  • 00:06:03
    alles wat met het verliest te maken
  • 00:06:05
    heeft wie ben ik verloren wie was die
  • 00:06:08
    persoon voor mij Wat deden wij allemaal
  • 00:06:10
    samen Welke herinneringen heb ik aan die
  • 00:06:12
    persoon en anderzijds En hoe ga ik nu
  • 00:06:15
    verder met mijn leven Hoe Zorg ik ervoor
  • 00:06:18
    dat ik terug naar de Sportclub kan gaan
  • 00:06:21
    dat ik terug naar de Giro naar de scout
  • 00:06:23
    kan gaan zonder mij heel de tijd
  • 00:06:25
    verdrietig te vinden dat ik mezelf
  • 00:06:27
    toelaat om terug op stap te gaan en
  • 00:06:29
    plezier te mogen maken zonder daar
  • 00:06:31
    schuldig over te voelen zonder daar
  • 00:06:32
    schuldig over te voelen dus rouwen is
  • 00:06:34
    eigenlijk het voortdurend heen en weer
  • 00:06:36
    slingeren tussen die twee kanten en het
  • 00:06:39
    is niet of het É of het ander maar het
  • 00:06:41
    is en en jij noemt het een slinger maar
  • 00:06:43
    D Ik dacht en jij bent experte maar ik
  • 00:06:45
    dacht aan een cirkelbeweging ook Rouw
  • 00:06:48
    kan zo blijven terugkomen soms op een
  • 00:06:50
    moment dat je het niet meer verwacht ook
  • 00:06:52
    ja rou blijft altijd terugkomen ehmm Dat
  • 00:06:55
    is ook wat dat mensen willen ehm Stel
  • 00:06:57
    dat je zou kunnen zeggen rouwe kent een
  • 00:06:59
    eindpunt Hmm dan wil dat ook zeggen dat
  • 00:07:02
    de herinnering aan iemand die je mist
  • 00:07:04
    een eindpunt kent en dat willen we niet
  • 00:07:07
    Tuurlijk willen we degene die we
  • 00:07:09
    verloren zijn voor altijd aanwezig
  • 00:07:11
    houden in ons leven dus het blijft
  • 00:07:13
    altijd
  • 00:07:14
    terugkomen minder en minder naar gelang
  • 00:07:17
    de tijd verder gaat omdat we nieuwe
  • 00:07:19
    ervaringen opbouwen omdat we nieuwe
  • 00:07:22
    vriendschappen aangaan en Zoover verder
  • 00:07:24
    maar altijd op die specifieke mijlpalen
  • 00:07:26
    ploep is het daar weer ineens dus de
  • 00:07:29
    tijd heelt een beetje De wonden of niet
  • 00:07:32
    Nee de tijd zelf heelt geen wonden maar
  • 00:07:36
    wel wat je in die tijd doet en als je
  • 00:07:39
    ervoor zorgt zeker als als kind of als
  • 00:07:41
    jongere dat je je leven verder zet en en
  • 00:07:44
    dat je bij wijze van spreken knipoogt
  • 00:07:47
    naar waar dan ook en zegt van ik ga
  • 00:07:49
    ervoor zorgen dat ik lekker verder leef
  • 00:07:51
    zodat ik jou kan blijven eren en
  • 00:07:53
    aanwezig houden in mijn leven dat zijn
  • 00:07:56
    de ervaringen die we nodig hebben om
  • 00:07:58
    terug verder te geraken
  • 00:07:59
    verdriet heeft liefde en lef nodig Dat
  • 00:08:02
    zegt trouw psychiater en
  • 00:08:03
    ervaringsdeskundige uus Knops hoe moeten
  • 00:08:06
    we dat juist interpreteren Ja ik denk
  • 00:08:08
    vooral naar jongeren toe vraagt het lef
  • 00:08:10
    eh mijn ervaring vanuit de praktijk is
  • 00:08:13
    dat jongeren heel erg naar binnen keren
  • 00:08:16
    vaak eh want wij als volwassenen Ja wij
  • 00:08:19
    zijn de bedweters Wij zijn degene die
  • 00:08:21
    met goede raad komen terwijl de jongeren
  • 00:08:23
    alles zelf willen ontdekken wat heel
  • 00:08:25
    belangrijk is dat ze zoveel mogelijk
  • 00:08:27
    zelf ontdekken ehm maar naar rou is het
  • 00:08:30
    heel moeilijk want ze zitten al in een
  • 00:08:32
    Ja de
  • 00:08:37
    puberteitsremmers
  • 00:08:57
    je maar met iemand a praat nog altijd de
  • 00:09:00
    baseline van de rode neusen het scheelt
  • 00:09:02
    als je deelt jao dus dat is Basic dat
  • 00:09:05
    blijft Ja sowieso ehm ik merk heel vaak
  • 00:09:08
    dat jongeren niet makkelijk naar de
  • 00:09:10
    ouders gaan als ze een verlieservaring
  • 00:09:12
    meemaken ehm één ze willen zich niet zo
  • 00:09:16
    graag kwetsbaar opstellen twee ze willen
  • 00:09:18
    de ouders daar niet mee belasten willen
  • 00:09:20
    de ouders ook niet extra verdrietig
  • 00:09:22
    maken door dan nog eens met hun eigen
  • 00:09:24
    verdriet te komen dus jongeren gaan heel
  • 00:09:27
    vaak steun zoeken bij elkaar ehm bij
  • 00:09:29
    lotgenoten ook lotgenoten contact vind
  • 00:09:32
    ik heel belangrijk bij jongeren want
  • 00:09:34
    daar weten ze iedereen weet wat ik op
  • 00:09:36
    dit moment voel en waar kunnen jongeren
  • 00:09:38
    terecht voor hulp bij trouwen jongeren
  • 00:09:42
    kunnen op verschillende plaatsen terecht
  • 00:09:43
    in de eerste plaats heel vaak bij elkaar
  • 00:09:46
    maar bijvoorbeeld ook bij de
  • 00:09:47
    overkophuizen die ondertussen in elke
  • 00:09:50
    provincie opgericht zijn ehm bij Theo
  • 00:09:53
    bij ehm Abel de jongere telefoon Maar
  • 00:09:56
    ook bijvoorbeeld bij VZW missing you of
  • 00:09:58
    vz TW saying Goodbye dat echt vzw's zijn
  • 00:10:02
    die zich inzetten voor jongeren en rauw
  • 00:10:04
    en die heel mooie rauw Kampen
  • 00:10:06
    organiseerde of weekends waar dat
  • 00:10:09
    jongeren samen naartoe kunnen gaan maar
  • 00:10:10
    dat is ook weer een drempel overgaan hè
  • 00:10:12
    zo inschrijven voor een rouwkamp is is
  • 00:10:13
    ook weer een Drempel maar ik heb er al
  • 00:10:15
    een aantal mogen meedoen en het is zo
  • 00:10:18
    mooi om te zien hoe die jongeren elkaar
  • 00:10:20
    vinden en als er iemand een
  • 00:10:21
    woedeuitbarsting krijgt wordt er gewoon
  • 00:10:24
    gekeken van ik snap jou helemaal volgens
  • 00:10:26
    an hoge klinisch psychologen en
  • 00:10:28
    oprichter van de gespecialiseerde
  • 00:10:29
    praktijk verbinding in verlies komt
  • 00:10:32
    zogenaamd verlaat verdriet vaak voor Bij
  • 00:10:35
    wie als kind een ouder verloor Hoe komt
  • 00:10:37
    dat ik denk dat dat opnieuw te maken
  • 00:10:40
    heeft met het feit dat er nog veel te
  • 00:10:42
    weinig over gesproken wordt bij kinderen
  • 00:10:44
    en dat er heel snel vanuit gegaan wordt
  • 00:10:46
    van Ze zijn nog zo jong Ze zijn nog zo
  • 00:10:49
    klein ze gaan hier wel vanzelf terug
  • 00:10:51
    doorkomen ehm heel vaak zie ik ook bij
  • 00:10:54
    kinderen dat zij hun andere ouder die
  • 00:10:56
    wel nog leeft dat zij die gaan sparen
  • 00:10:59
    dus dat ze eigenlijk zich heel flink
  • 00:11:00
    gaan houden zichzelf een beetje
  • 00:11:02
    wegstoppen denkende van Ik wil papa of
  • 00:11:05
    mama het niet nog moeilijker maken dus
  • 00:11:07
    ik ga degene zijn die zich heel sterk
  • 00:11:09
    houdt in het gezin en wanneer ze dan
  • 00:11:12
    zien dat de overlevende ouder s Still
  • 00:11:15
    aander terug bovenop krabbelt dan pas
  • 00:11:17
    zien we de kinderen het moeilijk krijgen
  • 00:11:19
    omdat zij dan denken van en nu is het
  • 00:11:21
    mijn beurt en dan zit je met dat verlaat
  • 00:11:24
    verdriet dat kan dus ook onverwacht
  • 00:11:27
    getriggerd worden in de les bijvoorbeeld
  • 00:11:29
    Hoe kan je daar dan als leerkracht op
  • 00:11:30
    inspelen als tip aan leerkrachten zou ik
  • 00:11:33
    absoluut geven zorg echt bij het begin
  • 00:11:35
    van het schooljaar dat je heel goed weet
  • 00:11:37
    of je kinderen in je klas hebt zitten
  • 00:11:39
    die eerder al een verlieservaring
  • 00:11:41
    meegemaakt hebben of het nu lang geleden
  • 00:11:44
    is of kort geleden maakt niet uit want
  • 00:11:46
    inderdaad op eener welk moment kan dat
  • 00:11:49
    verlies terug naar boven komen en kunnen
  • 00:11:51
    kinderen het ou Of Blue heel erg
  • 00:11:53
    moeilijk krijgen in de klas dus dan is
  • 00:11:55
    het belangrijk dat je als leerkracht
  • 00:11:57
    weet van Oké maar dit is Mo mogelijks
  • 00:11:59
    gelinkt aan die eerdere verlieservaring
  • 00:12:01
    Ik denk dan dat het niet makkelijk is
  • 00:12:03
    voor leerkrachten omdat heel veel
  • 00:12:05
    jongeren al iets in hun rugzakje hebben
  • 00:12:07
    zitten en soms kan het ook andere
  • 00:12:08
    triggers zijn zoals armoede of een zieke
  • 00:12:11
    ouder of zieke broer en zus ik zeg maar
  • 00:12:13
    wat dus het echt vermijden lijkt mij
  • 00:12:16
    toch niet mogelijk Het is heel moeilijk
  • 00:12:19
    om het te vermijden in de les maar je
  • 00:12:20
    kan bijvoorbeeld wel als ik nu denk aan
  • 00:12:22
    een een jongere die haar moeder verloren
  • 00:12:25
    had in een heel zwaar ongeluk en dat te
  • 00:12:27
    maken had met een brand
  • 00:12:29
    voertuig dan is het natuurlijk not dun
  • 00:12:32
    dat je als leerkracht een maand na dat
  • 00:12:33
    ongeluk een film gaat vertonen waarin
  • 00:12:36
    een brandend voertuig is te zien waar
  • 00:12:38
    iemand nog probeert uit te geraken dus
  • 00:12:40
    dat soort dingen kan je echt wel
  • 00:12:43
    proberen te vermijden Maar je kan
  • 00:12:45
    natuurlijk niet alles vermijden omdat je
  • 00:12:47
    heel vaak ook de details niet weet van
  • 00:12:49
    hoe dat iemand een ouder of iemand
  • 00:12:52
    anders verloren heeft er bestaat ook nog
  • 00:12:54
    een ander soort Rouw dat is
  • 00:12:56
    anticiperende Rouw dus waarbij je het
  • 00:12:58
    verli van een bepaalde vooropgestelde
  • 00:13:00
    toekomst ervaart Dat klinkt heel
  • 00:13:02
    moeilijk maar dat gaat bijvoorbeeld over
  • 00:13:04
    angst voor het klimaat niet mogen
  • 00:13:06
    studeren wat je zelf wil dat soort zaken
  • 00:13:08
    Hoe kunnen leerkrachten daarmee omgaan
  • 00:13:11
    in de eerste plaats vooral erkenning
  • 00:13:13
    geven dat dit ook verlies is hè We
  • 00:13:15
    noemen dit soms ook wel het het levende
  • 00:13:18
    verlies dat niks te maken heeft met met
  • 00:13:20
    een overlijden of met de dood maar wel
  • 00:13:23
    met dingen die die je verliest op dit
  • 00:13:24
    moment in je leven kunnen we dat ook
  • 00:13:26
    niet gewoon angsten noemen Nee want het
  • 00:13:29
    kan ook bijvoorbeeld zijn ehm een een
  • 00:13:32
    jonger die plotseling de diagnose krijgt
  • 00:13:34
    van eh zwaar epileptisch te zijn en die
  • 00:13:38
    daardoor te horen krijgt van je gaat
  • 00:13:39
    nooit je rijbewijs mogen halen en je
  • 00:13:41
    gaat nooit met de wagen mogen rijden
  • 00:13:43
    laat dat dan net iemand zijn die hoopte
  • 00:13:46
    in de mediawereld te kunnen stappen en
  • 00:13:48
    daarvoor echt wel een wagen nodig heeft
  • 00:13:50
    ja dan valt heel die droom in duigen
  • 00:13:53
    leerlingen kunnen ook rouwen om iets
  • 00:13:54
    heel anders om in de genre van wat je
  • 00:13:56
    net zegt zaken die ze niet meer zelf kun
  • 00:13:58
    kunnen dus bijvoorbeeld door ziekte of
  • 00:14:00
    een ongeval Hoe leer je hen daarmee
  • 00:14:02
    omgaan Ik denk dat het belangrijk is dat
  • 00:14:04
    we jongeren ook leren van niet enkel te
  • 00:14:06
    focussen op wat je niet meer kan maar
  • 00:14:09
    ook vooral in te zetten op de sterkst
  • 00:14:11
    van Oké ondanks de dingen die je niet
  • 00:14:13
    meer kan maar wat kan je wel nog laten
  • 00:14:16
    we zoveel mogelijk die sterktes ook in
  • 00:14:18
    beeld brengen en samen met jongeren gaan
  • 00:14:20
    zoeken van zijn er andere opties Zijn er
  • 00:14:23
    andere sporten die je wel nog kan doen
  • 00:14:26
    Ehm en toch ook de kans geven om eens
  • 00:14:28
    ver te vloeken neem ik aan absoluut laat
  • 00:14:30
    jongeren gewoon eruit flappen wat ze
  • 00:14:32
    willen dat is het eerste wat ik tegen
  • 00:14:34
    jongeren zeg als ze bij mij komen van
  • 00:14:36
    hier mag je vloeken Hier hoef je niet op
  • 00:14:38
    je taal te letten hier mag het eruit
  • 00:14:40
    komen zoals je wil en wat met dat
  • 00:14:42
    knagende gevoel van gemis Hoe zet je dat
  • 00:14:44
    om in herinneren bijvoorbeeld na een
  • 00:14:46
    overlijden maar eveng goed na een
  • 00:14:48
    scheiding als je een ouder mist of
  • 00:14:50
    broers en zussen een dier Er zijn heel
  • 00:14:54
    verschillende mogelijkheden en Het hangt
  • 00:14:56
    ook heel erg samen met de leeftijd van
  • 00:14:58
    een kind hè een kleuter kan je al
  • 00:15:00
    sneller een een knuffelbeer meegeven Of
  • 00:15:03
    een bepaald kledingstuk stel dat het
  • 00:15:05
    gaat over een scheiding dan kan je een
  • 00:15:07
    knuffelbeer met de parfum van de mama
  • 00:15:09
    meegeven zodat die toch nog de geur bij
  • 00:15:11
    zich heeft en zo evolueren die dingen
  • 00:15:14
    naarmate dat je ouder wordt ehm Er is
  • 00:15:17
    een hele mooie app mijn herinnering aan
  • 00:15:20
    jou eh die we gemaakt hebben en waarin
  • 00:15:23
    kinderen en ook jongeren zelfs ehm
  • 00:15:25
    allerlei foto's kunnen maken in hun
  • 00:15:27
    eigen virtuele leefwereld waar dat ze
  • 00:15:31
    liedjes kunnen aan linken van YouTube
  • 00:15:33
    waar dat ze zelf tekstjes kunnen
  • 00:15:35
    inspreken dus creativiteit is ontzettend
  • 00:15:37
    belangrijk om die herinnering aanwezig
  • 00:15:40
    te houden of het nu gaat door een foto
  • 00:15:42
    in de klas op te hangen ehm door een
  • 00:15:45
    bepaald voorwerp mee naar de klas te
  • 00:15:47
    nemen of zelfs een denken in je broekzak
  • 00:15:49
    te steken dat is al subtieler want veel
  • 00:15:51
    van die dingen zijn heel aanwezig en
  • 00:15:53
    heel uiterlijk terwijl ik kan mij
  • 00:15:55
    voorstellen dat heel veel jongeren het
  • 00:15:57
    liever een beetje bij zich houden ja het
  • 00:15:59
    kan evengoed een sleutelhanger zijn ehm
  • 00:16:01
    iets achter je je hoesje van je GSM dat
  • 00:16:04
    je stopt dan hoeft zelfs nog niemand te
  • 00:16:06
    te zien of ehm als achtergrond van je
  • 00:16:09
    van je telefoon een bepaalde foto als
  • 00:16:12
    herinnering zetten dus het kunen zeker
  • 00:16:14
    ook heel subtiele dingen zijn Hoe mild
  • 00:16:17
    moet je zijn voor leerlingen die iets of
  • 00:16:18
    iemand moeten missen want ja rouwende
  • 00:16:20
    mensen we weten het allemaal kunnen zich
  • 00:16:22
    beetje minder goed concentreren omdat
  • 00:16:24
    het verdriet natuurlijk zo'n grote
  • 00:16:25
    plaats inneemt dus verstrooid zijn een
  • 00:16:28
    beetje afwezig zijn prikkelbaar enz Wat
  • 00:16:30
    moet je als leerkracht door de vingers
  • 00:16:32
    kunnen zien zoveel mogelijk alles gewoon
  • 00:16:36
    houden ehm er verandert al zoveel in het
  • 00:16:39
    leven van kinderen en jongeren wanneer
  • 00:16:42
    ze iemand moeten verliezen of een andere
  • 00:16:44
    soort verlieservaring meemaken als je
  • 00:16:47
    dan ook nog eens op school zoveel dingen
  • 00:16:49
    gaat veranderen in de zin van je hoeft
  • 00:16:51
    die toets niet mee te maken of die taak
  • 00:16:53
    Ach je krijgt een week extra uitstel
  • 00:16:56
    ehm noemen we een beetje het het creëren
  • 00:16:59
    van prinsen en prinsessen gedrag dan
  • 00:17:01
    bestaat het risico dat ze daar op de
  • 00:17:04
    duur ook wel de voordelen van beginnen
  • 00:17:06
    zien Niet slecht bedoeld ehm maar dan is
  • 00:17:09
    het moeilijk om snel terug in die
  • 00:17:11
    routine te geraken maar het geeft toch
  • 00:17:13
    ook een soort van begrip aan voor de
  • 00:17:15
    jongeren in kwestie absoluut en er zijn
  • 00:17:17
    zeker jongeren die daar echt nood aan
  • 00:17:19
    hebben Ehm jongeren die bijvoorbeeld in
  • 00:17:21
    het begin halve dagen naar school gaan
  • 00:17:24
    ehm Stel dat een Ik heb het onlangs
  • 00:17:27
    meegemaakt twee jongens die hun mama
  • 00:17:29
    verliezen in het midden van de examens
  • 00:17:31
    op het einde van het schooljaar ja dan
  • 00:17:33
    ga je niet Aar school zeggen en toch zal
  • 00:17:35
    je die examens meemaken dan kijk je naar
  • 00:17:38
    de punten van het voorbije jaar en dan
  • 00:17:39
    zeg je Oké die zijn helemaal goed Je
  • 00:17:41
    gaat gewoon over naar het volgende jaar
  • 00:17:43
    dus absoluut mildheid is belangrijk en
  • 00:17:46
    het is vooral uitzoeken wat is het beste
  • 00:17:49
    voor welke jongeren soms weet je ook
  • 00:17:51
    gewoon niet dat leerlingen aan het
  • 00:17:53
    trouwen zijn omdat ze het niet zeggen
  • 00:17:54
    vaak omdat ze niet willen opvallen niet
  • 00:17:57
    anders willen zijn want dat is ook ook
  • 00:17:58
    heel belangrijk of of ook gewoon denken
  • 00:18:00
    leerkrachten wat weten jullie er nu van
  • 00:18:02
    jij kunt toch nooit weten hoe ik mij
  • 00:18:04
    voel Hoe zorg je dan als leerkracht dat
  • 00:18:07
    jouw voel spreken scherp genoeg zijn om
  • 00:18:09
    toch dit soort zaken op te merken en
  • 00:18:12
    ermee te kunnen aan de slag gaan Ik zou
  • 00:18:14
    in de eerste plaats hopen dat het ergens
  • 00:18:16
    toch wel in een leerlingendossier
  • 00:18:18
    genoteerd staat en dat dat jaar na jaar
  • 00:18:21
    meegenomen wordt zodat leerkrachten wel
  • 00:18:24
    echt kunnen kijken welke leerlingen dat
  • 00:18:26
    ze in hun klas hebben maar maar dat wil
  • 00:18:28
    niet zeggen dat je er iets mee moet doen
  • 00:18:30
    in de klas Want je hebt evenzeer
  • 00:18:31
    kinderen en jongeren die zoiets hebben
  • 00:18:34
    van op school wil ik gewoon mezelf zijn
  • 00:18:36
    en wil ik niet bekeken worden als
  • 00:18:39
    ocharme degene die een verlies heeft
  • 00:18:41
    meegemaakt daar wil ik gewoon Lies
  • 00:18:44
    kunnen zijn in mijn geval dus het is
  • 00:18:46
    niet altijd noodzakelijk dat je Stop op
  • 00:18:49
    zetten Nee maar het is wel handig als
  • 00:18:50
    een zorgcoördinator ofzo bijvoorbeeld
  • 00:18:52
    weet en discreet inz aan andere
  • 00:18:54
    leerkrachten Ja en opnieuw ga daarover
  • 00:18:57
    met je leerling in gesprek als je
  • 00:18:59
    opvangt soms kan dat ook zijn dat
  • 00:19:00
    klasgenoten iets komen vertellen van Oh
  • 00:19:03
    mevrouw meneer die heeft het moeilijk of
  • 00:19:05
    we horen dat die dit heeft meegemaakt en
  • 00:19:07
    dat je het als leerkracht aanbiedt aan
  • 00:19:09
    je leerlingen van weet dat ik er ben
  • 00:19:12
    maar als je niet met mij wil komen
  • 00:19:13
    praten er is een andere
  • 00:19:15
    vertrouwenspersoon of we gaan samen
  • 00:19:17
    zoeken bij welke leerkracht dat jij je
  • 00:19:19
    wel goed voelt opnieuw als er maar
  • 00:19:21
    iemand is in hoeverre is het een goed
  • 00:19:24
    idee om als leerkracht om een eigen
  • 00:19:26
    verhaal te delen om te tonen dat je je
  • 00:19:28
    wel kunt inleven in het verlies van een
  • 00:19:31
    leerling hangt ervanaf in welke context
  • 00:19:34
    als het is om het thema gewoon
  • 00:19:37
    bespreekbaar te maken ja ik ik denk
  • 00:19:39
    bijvoorbeeld heel concreet aan iets wat
  • 00:19:40
    er gebeurd is bij mijn zoon in de klas
  • 00:19:43
    bij de eerste voorstelling was er iemand
  • 00:19:45
    die eh gewoon zei van kijk eh mijn papa
  • 00:19:48
    is overleden en die leerkracht begon een
  • 00:19:50
    verhaal te vertellen over eigen Rouw en
  • 00:19:52
    dat kwam niet zo goed binnen Nee want
  • 00:19:55
    dan gaat een kind al heel snel de reflex
  • 00:19:57
    hebben van oké mijn verhaal op zich is
  • 00:19:59
    niet belangrijk genoeg of er wordt niet
  • 00:20:01
    voldoende aandacht besteed aan hoe het
  • 00:20:03
    voor mij is want het gaat onmiddellijk
  • 00:20:05
    over iemand anders dus ik zou zeggen ja
  • 00:20:08
    in de eerste plaats heel veel ruimte aan
  • 00:20:09
    dat kind zelf geven en het kind laten
  • 00:20:12
    vertellen in de klas eh waar het
  • 00:20:14
    allemaal mee zit en eventueel de vraag
  • 00:20:17
    stellen van kijk de juf of de Meester
  • 00:20:19
    heeft ook al zoiets meegemaakt zou je
  • 00:20:22
    het fijn vinden als de juf daar iets
  • 00:20:23
    over vertelt Of heb je liever van niet
  • 00:20:26
    ho ver ga je daarin als leer kracht in
  • 00:20:28
    emoties delen hm boeiende vraag ik denk
  • 00:20:33
    doe het als je voelt dat je er zelf Oké
  • 00:20:35
    mee bent om het te doen uiteraard mogen
  • 00:20:38
    kinderen en jongeren echt wel zien van
  • 00:20:41
    mijn leerkracht is ook maar gewoon een
  • 00:20:43
    mens die emoties heeft en is een
  • 00:20:46
    volwassene die emoties laat zien daarmee
  • 00:20:48
    tonen we aan kinderen van Het is oké om
  • 00:20:52
    verdrietig of boos of wat dan ook te
  • 00:20:54
    zijn als je een verlies meemaakt maar je
  • 00:20:56
    moet wel zorgen dat je het onder
  • 00:20:58
    controle hebt dat je niet ineens jezelf
  • 00:21:00
    helemaal verliest in de klas Want dat is
  • 00:21:03
    natuurlijk weer een ander signaal dat je
  • 00:21:05
    geeft Ja dat dat kan niet natuurlijk wat
  • 00:21:08
    doen mensen vaak verkeerd om rouwende
  • 00:21:11
    mensen te willen helpen Ik denk
  • 00:21:12
    bijvoorbeeld zelf direct aan de dood
  • 00:21:14
    doener Ach het komt wel goed Ja komt wel
  • 00:21:18
    goed
  • 00:21:19
    ehm Het heeft even tijd nodig en dan zal
  • 00:21:22
    het wel beter gaan ehm je mama zal vast
  • 00:21:25
    wel een nieuwe papa voor je vinden eh
  • 00:21:28
    ehm hè Ook in scheidingen van Ach Wees
  • 00:21:30
    blij dat je je beide ouders nog hebt dat
  • 00:21:33
    soort dingen of als je een broertje of
  • 00:21:35
    zusje verliest van wie weet maken papa
  • 00:21:37
    en mama wel een nieuw broertje of zusje
  • 00:21:39
    voor jou Er zijn best wel een aantal not
  • 00:21:42
    Ders Ja dat is eigenlijk gewoon heel de
  • 00:21:44
    tijd voorbij gaan aan het probleem voil
  • 00:21:47
    inderdaad ja Zijn er ook goed bedoelde
  • 00:21:49
    rituelen die eigenlijk beter niet gedaan
  • 00:21:52
    worden zorg dat als je iets wil doen in
  • 00:21:55
    de klas dat je dat bespreekt met de
  • 00:21:58
    betrokken leerling Ik denk nu aan aan
  • 00:22:00
    een meisje dat ik gisteren zag en wiens
  • 00:22:02
    papa vorige week jarig was en ander half
  • 00:22:06
    jaar geleden is hij gestorven en de juf
  • 00:22:08
    had zonder aan te kondigen een kaarje
  • 00:22:10
    aangestoken in de klas en in de klas
  • 00:22:13
    gezegd zonder haar daarin te betrekken
  • 00:22:16
    van vandaag Steken we een kaarsje aan
  • 00:22:18
    Voor de papa van ons klasgenootje omdat
  • 00:22:21
    hij overleden is en vandaag jarig is
  • 00:22:23
    heel lend bedoeld Ja ja heel mooi
  • 00:22:26
    bedoeld en gelukkig was dit kind er heel
  • 00:22:28
    blij mee ehm maar het kan ook helemaal
  • 00:22:30
    anders dat een kind zoiets heeft van
  • 00:22:32
    Hier ben ik helemaal niet op voorbereid
  • 00:22:34
    Hier wil ik het helemaal niet over
  • 00:22:36
    hebben in de klas dus zorg dat je altijd
  • 00:22:38
    eerst checkt bij je leerling gaan we er
  • 00:22:41
    iets rond doen of heb je liever dat het
  • 00:22:43
    een dag als alle andere is Hoe kunnen
  • 00:22:45
    leerlingen elkaar helpen om om te gaan
  • 00:22:47
    met missen en herinneren door ruimte te
  • 00:22:50
    laten om erover te praten soms Eindeloos
  • 00:22:54
    Opnieuw en opnieuw en opnieuw want dat
  • 00:22:56
    is de manier om om er terug door te
  • 00:22:59
    geraken ehm door vrienden en vriendinnen
  • 00:23:02
    te laten vertellen door de emoties
  • 00:23:04
    aanwezig te laten zijn maar ook te
  • 00:23:06
    respecteren als ze het er niet over
  • 00:23:08
    hebben de clown van de klas die gaat na
  • 00:23:12
    een verlieservaring niet ineens de meest
  • 00:23:14
    emotionele open persoon worden die gaat
  • 00:23:17
    ook nadien nog de clown van de klas
  • 00:23:19
    blijven laat die de clown van de klas
  • 00:23:22
    zijn want dat is het
  • 00:23:24
    overlevingsmechanisme wat kunnen wij
  • 00:23:26
    leren als volwassen van hoe zij omgaan
  • 00:23:28
    met trouwen en
  • 00:23:30
    herinneren dat zij het heel spontaan
  • 00:23:32
    laten bestaan ehm zeker kinderen leven
  • 00:23:36
    nog heel erg in in die heerlijke
  • 00:23:37
    magische
  • 00:23:39
    fantasiewereld waarin dat alles mogelijk
  • 00:23:41
    is en waarin dat zij nog kunnen
  • 00:23:43
    communiceren met de overledenen ehm of
  • 00:23:46
    zij kunnen zelfs zeggen van ja ja mijn
  • 00:23:48
    papa die zit er hier nu bij bij wijze
  • 00:23:50
    van spreken dus die die veerkracht van
  • 00:23:53
    kinderen en jongeren die is nog zoveel
  • 00:23:55
    spontaner en groter dan de onze dus daar
  • 00:23:58
    Mogen wij nog wel terug eh een stukje
  • 00:24:00
    van meenemen kun je preventief van je
  • 00:24:02
    school een plek maken waar verdriet niet
  • 00:24:04
    onder de mat geveegd wordt en waar
  • 00:24:06
    herinneringen een vaste plek krijgen Ik
  • 00:24:08
    zag hier in de gang ook bijvoorbeeld
  • 00:24:10
    enkele foto's staan en dat was een
  • 00:24:12
    duidelijke herdenkingsplek is dat een
  • 00:24:14
    goed idee Zoiets vind ik absoluut een
  • 00:24:15
    heel goed idee langs de ene kant Laat je
  • 00:24:18
    daarmee zien Iedereen die we verliezen
  • 00:24:21
    die blijft hier verder aanwezig zijn en
  • 00:24:23
    die vergeten we niet dus Rouw en
  • 00:24:25
    verdriet krijgt hier echt wel een plekje
  • 00:24:28
    anderzijds is het ook heel belangrijk
  • 00:24:30
    naar zowel het het schoolteam toe maar
  • 00:24:32
    ook naar ouders toe die misschien een
  • 00:24:35
    kind verliezen dat zij weten mijn kind
  • 00:24:37
    blijft wel aanwezig op die school ehm
  • 00:24:40
    hier zijn het foto's maar ik ken ook een
  • 00:24:42
    school die voor elk overleden leerling
  • 00:24:45
    een boom planten of die een bank
  • 00:24:47
    neerzetten of een extra bloem op de muur
  • 00:24:50
    schilderen op de trap die naar boven
  • 00:24:52
    gaat in de actualiteit horen we
  • 00:24:54
    bijvoorbeeld nu over hè de aardbeving in
  • 00:24:56
    Marokko en een tijd geleden was er eh de
  • 00:24:58
    ingrijpende coronaperiode bij zulke
  • 00:25:01
    crisissen gebeurt het wel eens dat
  • 00:25:02
    jongeren geen afscheid kunnen nemen van
  • 00:25:04
    een geliefde wat kan behalve dan zo'n
  • 00:25:07
    troostplek nog werken op school je kan
  • 00:25:10
    werken met brieven schrijven om afscheid
  • 00:25:12
    te nemen waarin dat je toch nog de
  • 00:25:14
    dingen kan vertellen aan degene die je
  • 00:25:17
    verloren bent die dat je niet meer hebt
  • 00:25:19
    kunnen uitspreken ehm je kan op zoek
  • 00:25:22
    gaan naar naar andere rituelen die je
  • 00:25:24
    alsnog kan doen Ehm je kan een
  • 00:25:27
    organiseren om om toch het afscheid en
  • 00:25:30
    en alle emoties te laten bestaan Dus er
  • 00:25:33
    zijn wel heel veel rituelen mogelijk om
  • 00:25:35
    dan toch ook jongeren die kans te geven
  • 00:25:38
    wat kunnen wij leren van hoe mensen
  • 00:25:40
    vroeger omgingen met verlies of of zijn
  • 00:25:41
    er mooie rituelen in andere culturen
  • 00:25:44
    waar jij zo spontaan aan denkt Ja er
  • 00:25:46
    zijn heel wat culturen waarin dat Rouw
  • 00:25:48
    veel zichtbaarder is ehm ook vroeger bij
  • 00:25:51
    ons hè Was het eerder de gewoonte van
  • 00:25:53
    een aantal dagen in het zwart gekleed te
  • 00:25:55
    zijn ehm of de Joden die gaan
  • 00:25:57
    bijvoorbeeld een een scheur maken in een
  • 00:25:59
    kledingstuk ehm dat zijn allemaal heel
  • 00:26:02
    mooie zichtbare rituelen waardoor dat de
  • 00:26:05
    omgeving ook onmiddellijk ziet Oké dat
  • 00:26:07
    is een familie die in Rouw is en dat is
  • 00:26:09
    een stukje dat wij kwijtgeraakt zijn bij
  • 00:26:12
    onze eh kan het tegenwoordig soms niet
  • 00:26:14
    groot genoeg zijn en en moet het bijna
  • 00:26:16
    een een feest of een een fuif in een
  • 00:26:18
    café worden in plaats van een
  • 00:26:20
    koffietafel ik zou vooral zeggen Alles
  • 00:26:24
    is oké en zoek vooral naar manieren die
  • 00:26:26
    bij jouw familie pas of bij Degene waar
  • 00:26:29
    dat je afscheid van neemt Welke rol
  • 00:26:31
    kunnen creatieve zaken spelen bij
  • 00:26:32
    rouwverwerking en dan bedoel ik muziek
  • 00:26:34
    maken teksten schrijven tekeningen maken
  • 00:26:36
    een heel grote rol ehm rouwen doen we
  • 00:26:40
    niet alleen met ons hoofd door erover te
  • 00:26:43
    spreken maar doen we ook heel erg met
  • 00:26:45
    ons lichaam dus alles van creativiteit
  • 00:26:47
    komt letterlijk ook uit ons lichaam
  • 00:26:49
    voortgevloeid en kunnen we ehm een een
  • 00:26:52
    mooi kunstwerk maken of een een
  • 00:26:54
    schilderij waar dat we onze emoties in
  • 00:26:56
    kunnen uiten jongeren gaan heel vaak eh
  • 00:26:59
    songteksten schrijven gaan hun eigen
  • 00:27:01
    nummers maken om hun emoties een plekje
  • 00:27:04
    te kunnen geven of een mooi gedicht
  • 00:27:06
    maken dus ja creativiteit is absoluut
  • 00:27:08
    heel belangrijk leerlingen kunnen ook
  • 00:27:11
    met vragen zitten naar verlies van
  • 00:27:12
    mensen of van fysieke vaardigheden na
  • 00:27:14
    ongeval dus verlies in alle opzichten
  • 00:27:17
    Hoe reageer je als leerkracht best als
  • 00:27:19
    jongeren daarmee komen aankloppen bij
  • 00:27:20
    jou en dan bedoel ik bijvoorbeeld Wat
  • 00:27:22
    als ze net een ruzie hadden met iemand
  • 00:27:24
    net voor die persoon van school
  • 00:27:26
    veranderde overleed
  • 00:27:28
    Dat zijn de hele moeilijke zaken hè want
  • 00:27:30
    dan dan zit je heel vaak eh direct met
  • 00:27:32
    een groot schuldgevoel als als je
  • 00:27:34
    achterblijft nadat je zo'n ruzie hebt
  • 00:27:37
    gehad in hoofdletters en met
  • 00:27:38
    flikkerlichten absoluut sowieso maar dat
  • 00:27:41
    schuldgevoel mag er zijn Ik ga nooit
  • 00:27:43
    zeggen je hoeft je niet schuldig te
  • 00:27:44
    voelen want een gevoel Daar kies ik zelf
  • 00:27:47
    voor om mij zo te voelen maar er is wel
  • 00:27:49
    een groot verschil tussen je schuldig
  • 00:27:51
    voelen of echt schuldig zijn en je bent
  • 00:27:54
    niet schuldig aan de dood van iemand
  • 00:27:56
    Omdat je je net ruzie hebt gehad dus
  • 00:27:59
    heel erg dat verschil maken maar wel
  • 00:28:01
    ruimte geven aan het schuldgevoel dat er
  • 00:28:03
    mag zijn ook een vorm van Rouw Wat als
  • 00:28:06
    ze met een gebroken hart komen van een
  • 00:28:08
    afgesprongen relatie liefdesverdriet
  • 00:28:10
    enorme Rouw absoluut nu Ik denk eerlijk
  • 00:28:14
    gezegd dat jongeren daar niet zo snel
  • 00:28:15
    mee naar een leerkracht gaan stappen
  • 00:28:18
    Maar je kan wel de impact zien als
  • 00:28:20
    leerkracht in je klas als je een
  • 00:28:21
    leerling hebt die een zware liefdesbreuk
  • 00:28:24
    doormaakt ehm dus ook opnieuw als je het
  • 00:28:27
    opvangt als je er weet van hebt durf het
  • 00:28:30
    even benoemen en durf te zeggen Ik kan
  • 00:28:33
    me inbeelden dat dit voor jou op dit
  • 00:28:35
    moment heel moeilijk is als ik iets voor
  • 00:28:37
    je kan doen laat ons samen zoeken of je
  • 00:28:40
    weet de weg te vinden naar de
  • 00:28:42
    vertrouwenspersoon als je daar ook
  • 00:28:43
    tijdens de les even naartoe wil Doe
  • 00:28:46
    gerust maar zeg niet de zee zit vol
  • 00:28:49
    vissen absoluut niet dat helpt niet op
  • 00:28:51
    dat moment Wat als ze zich eigenlijk
  • 00:28:54
    best goed voelen na een verlieservaring
  • 00:28:56
    maar zich daardoor net heel schuldig
  • 00:28:58
    gaan voelen ook dat zien we heel vaak
  • 00:29:00
    bij jongeren eh jongeren die zich
  • 00:29:03
    schuldig voelen als ze voor de eerste
  • 00:29:06
    keer terug uitgaan en heel veel plezier
  • 00:29:08
    hebben op een fuif en dan 's nachts
  • 00:29:11
    thuiskomen en denken van hoe erg is dit
  • 00:29:14
    dat ik mij zo geamuseerd heb terwijl dat
  • 00:29:16
    we net iemand verloren hebben maar
  • 00:29:18
    opnieuw Het is door het aangaan van
  • 00:29:20
    nieuwe ervaringen door nieuwe
  • 00:29:22
    herinneringen te maken dat we leren met
  • 00:29:24
    het verlies terug verder te leven
  • 00:29:27
    maar ook Het is een gewoon gevoel dat er
  • 00:29:30
    opnieuw mag zijn en waar dat zij ook aan
  • 00:29:33
    moeten wennen dat het oké is om plezier
  • 00:29:35
    te maken nadat je iemand verloren bent
  • 00:29:38
    wat als ze rouwen om iemand die ze niet
  • 00:29:40
    persoonlijk kennen en dan denk ik
  • 00:29:41
    bijvoorbeeld aan iemand mega populair
  • 00:29:43
    een een muzikant die uit een groep stapt
  • 00:29:45
    of overlijdt in het slechtste geval in
  • 00:29:48
    de psychologische termen noemen we dat
  • 00:29:51
    eh parasocial
  • 00:29:52
    Rouw parasocial rou parasocial Rouw Ja
  • 00:29:55
    dus Het heeft echt wel een naam Het is
  • 00:29:57
    niet zomaar iets dat er verzonnen wordt
  • 00:29:59
    en kan ook echt wel een heel grote
  • 00:30:01
    impact hebben
  • 00:30:03
    Ehm Ik denk nu maar bijvoorbeeld op dit
  • 00:30:05
    moment hè aan aan Billy eilish de de
  • 00:30:08
    grote Idool van heel veel jongeren
  • 00:30:10
    Waarom zouden zij gaan rouwen als er met
  • 00:30:12
    haar iets gebeurt voor alle
  • 00:30:14
    duidelijkheid Het is niet het geval hè
  • 00:30:15
    is zeker niet het geval lat We hopen dat
  • 00:30:17
    het ook niet gaat gebeuren maar Waarom
  • 00:30:19
    zouden zij daarover kunnen gaan rouwen
  • 00:30:21
    moest er iets gebeuren met haar Dat is
  • 00:30:24
    omdat zij zich zo goed herkennen in haar
  • 00:30:26
    Het is een soort vriendin voil ze zien
  • 00:30:28
    haar als een vriendin Ze weten van Oké
  • 00:30:30
    die woont daar dan speelt hij een show
  • 00:30:32
    hier die speelt een show daar dus ze
  • 00:30:34
    kunnen een stukje mee in haar leven en
  • 00:30:36
    zij zingt en zij praat over dingen die
  • 00:30:38
    in hun leefwereld zitten Dus ze hebben
  • 00:30:40
    een enorme connectie en als die ineens
  • 00:30:43
    wegvalt Ja dan is het een verlies van
  • 00:30:45
    die connectie en van die erkenning
  • 00:30:48
    jongeren kunnen ook heel diep gaan Dat
  • 00:30:49
    weten we wat als ze naar jou komen met
  • 00:30:52
    de vraag wat is de zin van het leven
  • 00:30:55
    moet je daar dan als leerkracht op
  • 00:30:56
    antwoorden of Stuur je ze door je kan er
  • 00:30:59
    een gesprek over aangaan maar als je
  • 00:31:01
    echt merkt dat een jongere daar helemaal
  • 00:31:03
    in vastzit en Eerder vast komt te zitten
  • 00:31:05
    in het stuk ik zie geen enkele zin niet
  • 00:31:08
    meer in het leven dan zou ik zeggen Ja
  • 00:31:10
    dan is het echt hoogtijd om eh
  • 00:31:11
    professionele hulp te zoeken want dan
  • 00:31:14
    kan het heel donker worden hè dan kan
  • 00:31:16
    het heel donker worden ja wat is zo de
  • 00:31:19
    eerste doorverwijzing waar jij dan aan
  • 00:31:21
    denkt als
  • 00:31:22
    leerkracht als iemand echt zo diep zit
  • 00:31:25
    dan zou ik toch echt wel eh richt een
  • 00:31:27
    gespecialiseerde rou therapeut gaan ehm
  • 00:31:30
    zodat jongeren echt wel onmiddellijk op
  • 00:31:32
    de juiste plaats terecht komen 171
  • 00:31:34
    bellen absoluut is zeker ook een optie
  • 00:31:36
    Je kan ook als leerkracht echt wel
  • 00:31:38
    desnoods een een lijstje meegeven met
  • 00:31:40
    een aantal websites telefoonnummers waar
  • 00:31:43
    dat ze dag en nacht hulp kunnen zoeken
  • 00:31:45
    zodat de jongeren ook weten van Oké ik
  • 00:31:47
    heb een aantal redmiddel in de hand als
  • 00:31:50
    ik echt op dat allerd donkerste Punt Kom
  • 00:31:53
    ligt je dan ook de ouders in als ik weet
  • 00:31:56
    heb van een jonger die echt richting
  • 00:31:58
    suïcidaliteit krijgt ja dan vind ik het
  • 00:32:00
    zelfs onze plicht om daar verder iets
  • 00:32:02
    mee te doen want anders zijn wij zelf
  • 00:32:05
    schuldig aan hulpverzoek
  • 00:32:16
    Lies Wat ik vooral onthouden heb bij jou
  • 00:32:19
    is dat je zegt dat elke vorm van Rouw
  • 00:32:22
    Oké is en dat het ook zo lang kan duren
  • 00:32:24
    als het nodig heeft met uen die bij jou
  • 00:32:28
    passen of bij die bepaalde leerling
  • 00:32:29
    passen enzo en dat het dus echt maatwerk
  • 00:32:32
    is absoluut er bestaat geen handleiding
  • 00:32:34
    voor Rouw ehm elk rouwproces is voor
  • 00:32:37
    iedereen anders dus het is heel erg
  • 00:32:40
    zoeken en afstemmen op de persoon waar
  • 00:32:43
    dat je mee samenwerkt of met de leerling
  • 00:32:45
    die je in je klas hebt dus er bestaat
  • 00:32:47
    helaas geen concreet stappenplan dat
  • 00:32:50
    voor elke leerling geld dat niet maar
  • 00:32:52
    wat ik ook geleerd heb uit dit gesprek
  • 00:32:54
    is dat er wel heel veel mogelijkheden
  • 00:32:56
    zijn om naartoe te gaan en zelfs apps
  • 00:32:58
    enzo waar ik nog nooit over gehoord had
  • 00:33:00
    Ja absoluut en ik heb eh een een jaar
  • 00:33:02
    geleden ook een draaiboek geschreven
  • 00:33:04
    voor scholen over omgaan met Rouw in de
  • 00:33:06
    klas ehm omdat ik zelf ook heel vaak de
  • 00:33:09
    eerste acute opvang op scholen doe
  • 00:33:11
    wanneer zij te maken krijgen met een
  • 00:33:13
    overlijden en omdat het altijd dezelfde
  • 00:33:16
    dingen zijn die terugkomen heb ik het in
  • 00:33:18
    E een heel praktisch en concreet
  • 00:33:20
    draaiboek gegoten zodat scholen echt
  • 00:33:23
    letterlijk bijna minuut per minuut
  • 00:33:24
    kunnen kijken oké Waar moeten we aan
  • 00:33:26
    denken Wat kunnen we doen creatieve
  • 00:33:29
    opdrachten rituelen die je kan uitwerken
  • 00:33:31
    dus eh een heel
  • 00:33:34
    inspiratieboek Dankjewel Lee Scout dat
  • 00:33:36
    je je kennis over rouwen missen en
  • 00:33:38
    herinneren wilde delen met de sidekick
  • 00:33:40
    Sam Academy en vooral ook dank aan de
  • 00:33:43
    donbosco school in Hechtel exel om ons
  • 00:33:45
    zo gastvrij te ontvangen Heel graag
  • 00:33:48
    [Muziek]
  • 00:33:55
    gedaan y
Etiquetas
  • grief
  • education
  • mental health
  • trauma
  • children
  • mourning
  • support
  • teachers
  • community
  • loss