00:00:00
Έχει καταντήσει αδύνατον να μπεις στα social media
και να μην σου πεταχτεί κάποιος, ή κάποια
00:00:05
-αλλά συνήθως κάποιος-
00:00:06
που να προσπαθεί να σε μάθει πως να βγάλεις λεφτά,
πολλά λεφτά, εκατομμύρια στο άψε-σβήσε.
00:00:12
Φυσικά δεν θα σου πει το μυστικό τσάμπα,
πρέπει να πληρώσεις για μαθήματα πλουτισμού.
00:00:16
Γιατί πως νομίζεις έμαθαν οι περισσότεροι δισεκατομμυριούχοι
να βγάζουν λεφτά;
00:00:20
Παίρνοντας μαθήματα για 100 ευρώ το μήνα
από κάποιον influencer!
00:00:24
Ένας δεύτερος τρόπος που το ίντερνετ προσπαθεί
να σου διδάξει τα μυστικά του πλούτου
00:00:27
είναι όταν οι ίδιοι οι πλούσιοι σου εξηγούν πως το κάνουν.
00:00:30
Σε αυτό το άφταστο βίντεο για παράδειγμα
00:00:32
ο Χάρης Βαφειάς μας εξηγεί πως να γίνεις εκατομμυριούχος
από την ναυτιλία.
00:00:36
Βασικά, είναι πανεύκολο!
00:00:37
Ξεκινάς με το να σου αφήσει ο μπαμπάς σου μερικά πλοία
και μετά κάνεις αυτά που λέει το βίντεο.
00:00:41
Ήρθε λοιπόν η ώρα να μιλήσει και το Greekonomics
για το θέμα.
00:00:44
Μόνο που εδώ δεν θα μάθεις απλώς έναν τρόπο
για το πώς να γίνεις πλούσιος.
00:00:48
Θα σου πω και τους 5 -γιατί μόνο 5 υπάρχουν
00:00:50
και μάλιστα τους έχει καταγράψει λεπτομερώς
η οικονομική επιστήμη εδώ και περίπου έναν αιώνα.
00:00:55
Επιπλέον, θα εξηγήσω πώς-και-πότε λειτουργεί ο καθένας
00:00:58
και το σημαντικότερο, ούτε 100 ευρώ θα σου ζητήσω,
ούτε άλλο ποσό
00:01:02
ούτε και πρέπει σώνει και καλά
να σου έχει αφήσει ο πατέρας σου πλοία.
00:01:06
Πάμε να δούμε!
00:01:07
Υπότιτλοι για τους συνανθρώπους μας με προβλήματα ακοής:
Αντώνης Λαδόπουλος
00:01:10
Πριν ξεκινήσουμε να σε προειδοποιήσω
ότι το σημερινό βίντεο θα είναι πολύ ύπουλο
00:01:15
γιατί σε κάποια σημεία θα πω πράγματα
που αν δεν δώσεις προσοχή δεν θα τα πιάσεις
00:01:19
και θα νομίζεις ότι απλώς μιλάω για κότερα και ελικόπτερα.
00:01:22
Αν πάλι θεωρείς ότι ο πλουτισμός δεν σε αφορά και τόσο
00:01:25
σκέψου πως το αντίθετο του πλούτου είναι η φτώχεια
00:01:28
κι ανάμεσα στα δύο βρίσκεται η εισοδηματική ανισότητα,
που μάλλον σε αφορά.
00:01:33
Επίσης, ακόμα κι αν δεν σε ενδιαφέρει να ακολουθήσεις
κανέναν από τους 5 τρόπους πλουτισμού
00:01:38
καλό είναι να τους γνωρίζεις
00:01:39
γιατί είναι πολύ πιθανόν ήδη κάποιοι να σε χρησιμοποιούν
για να τους ακολουθήσουν εκείνοι.
00:01:45
Επίσης, επειδή αυτό το κανάλι απευθύνεται σε έξυπνο κοινό
00:01:48
συνήθως αποφεύγω να λέω στα βίντεο πράγματα
που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα.
00:01:51
Σήμερα όμως θα κάνω μια εξαίρεση
για να απαντήσω προκαταβολικά σε κάποιους
00:01:55
που ήδη πληκτρολογούν κάτω στα σχόλια
την γνωστή ηλίθια ατάκα:
00:01:59
«Αφού ρε φίλε ξέρεις πως να γίνεις πλούσιος,
εσένα τι χρώμα είναι η Bugatti σου;»
00:02:04
Σε όλες τις δραστηριότητες, τα επαγγέλματα, τα σπορ,
τις τέχνες και παντού
00:02:08
υπάρχουν επαγγελματίες που η δουλειά τους είναι
να εξηγούν πράγματα που δεν έχουν κάνει ποτέ οι ίδιοι
00:02:14
σε άλλους που κάνουν αυτά τα πράγματα.
00:02:16
Ο προπονητής του ολυμπιονίκη Usain Bolt, για παράδειγμα,
δεν έχει συμμετάσχει ποτέ του σε αγώνα
00:02:21
ή οι περισσότεροι κορυφαίοι γιατροί
δεν έπασχαν ποτέ από τις ασθένειες που θεραπεύουν
00:02:25
ή σχεδόν όλοι οι σκηνοθέτες δεν μπορούν να κάνουν οι ίδιοι
00:02:28
αυτά που εξηγούν στους ηθοποιούς τους πως να κάνουν.
00:02:31
Το ίδιο ισχύει και για τον πλούτο,
εγώ θα σου δώσω και τις 5 συνταγές.
00:02:35
Το πως εσύ θα τις χρησιμοποιήσεις και αν μπορείς,
δικό σου θέμα.
00:02:41
Ο πιο ευθύς τρόπος όχι μόνο για να αποκτήσεις,
αλλά και να δημιουργήσεις πλούτο
00:02:46
είναι ο μετασχηματισμός σε αξία.
00:02:47
Μια διαδικασία παραγωγής, δηλαδή
00:02:49
όπου κάποιος μετασχηματίζει πόρους, κεφάλαιο,
και εργασία σχετικά χαμηλής αξίας
00:02:55
σε κάτι που οι καταναλωτές είναι πρόθυμοι
να πληρώσουν ακριβά.
00:02:58
Το γιατί η αγορά θεωρεί πως το προϊόν σου είναι μεγάλης αξίας
δεν έχει καμία απολύτως σημασία.
00:03:03
Μπορεί να σώζει ζωές, να προσφέρει άνεση, ευχαρίστηση,
να βγάζει στον πελάτη λεφτά
00:03:07
να είναι όμορφο, ή απλώς να κοροϊδεύει τον κόσμο.
00:03:10
Όλη η ουσία αυτού του τρόπου...
00:03:12
...βρίσκεται στο να εφεύρεις τον μετασχηματισμό
των χαμηλής αξίας πόρων, σε κάτι πολύτιμο.
00:03:17
Σε αυτό δεν είμαστε όλοι ίδιοι.
00:03:19
Με τις ίδιες κάμερες, φώτα, μικρόφωνα
που εγώ γυρίζω βίντεο
00:03:22
για το πως οι τράπεζες δημιουργούν χρήμα
00:03:24
και βγάζω 257μισι ευρώ από το YouTube
00:03:26
o Παπακαλιάτης γυρίζει ταινία για την μάνα κάποιου
και βγάζει ένα εκατομμύριο από το Netflix!
00:03:31
Οι καλλιτέχνες, οι αθλητές, τα μοντέλα,
οι εφευρέτες, οι influencers
00:03:35
οι κατασκευαστές, οι ελεύθεροι επαγγελματίες
που καταφέρνουν να γίνουν πλούσιοι
00:03:39
κυρίως αυτόν τον τρόπο απόκτησης πλούτου ακολουθούν.
00:03:42
Βρίσκουν κάτι που η αγορά εκτιμά, το κάνουν πολύ καλά
-τουλάχιστον με τα κριτήρια της αγοράς-
00:03:47
και καταφέρνουν να το πουλήσουν ακριβά.
00:03:49
Σε παλαιότερες εποχές,
οι πιο αποδοτικοί μετασχηματισμοί σε αξία
00:03:52
ήταν εκείνοι από τους οποίους έβγαζες πολλά από λίγους
που είχαν να πληρώσουν
00:03:56
δηλαδή προϊόντα που είχαν τεράστιο ποσοστό κέρδους.
00:03:59
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, όμως,
αυτό το μοντέλο έχει αναστραφεί πλήρως
00:04:02
και σήμερα οι πιο επικερδείς μετασχηματισμοί
είναι εκείνοι που βγάζεις λίγα αλλά από πάρα πολλούς.
00:04:08
H VW group για παράδειγμα βγάζει πολύ περισσότερα
πουλώντας Golf και Polo
00:04:12
από ότι πουλώντας Bentley,
γιατί στην VW ανήκει και η Bentley.
00:04:15
Για να βγάλεις χρήμα από μετασχηματισμό σε αξία
απαιτούνται τέσσερις προϋποθέσεις:
00:04:19
Να βρεις έναν μετασχηματισμό που με φθηνούς πόρους
να παράγει κάτι ακριβότερο.
00:04:23
Να μπορείς να τον εφαρμόσεις.
00:04:25
Να μην υπάρχουν πολλά άλλα άτομα
που μπορούν να κάνουν το ίδιο.
00:04:29
Και το δυσκολότερο, να μπορείς να πείσεις και την αγορά
για όλα τα παραπάνω.
00:04:34
Αν καταφέρεις να εξασφαλίσεις και τα 4
00:04:36
η οικονομική επιτυχία θα είναι ζήτημα χρόνου και δουλειάς,
αλλά όχι ζήτημα τύχης.
00:04:40
Σε αυτό ακριβώς κολλάει και η στερεότυπη συμβουλή:
00:04:43
«Μην το βάζεις ποτέ κάτω,
συνέχισε να προσπαθείς και η επιτυχία θα έρθει».
00:04:47
Ναι, θα έρθει αν έχεις αυτά τα 4.
00:04:49
Αν δεν τα χεις, και τα 4, άσε τις παροιμίες
και βρες άλλο τρόπο.
00:04:57
Ο δεύτερος τρόπος για να γίνεις πλούσιος
είναι να πληρώνεσαι για να αναλάβεις κινδύνους
00:05:01
που οι άλλοι προσπαθούν να αποφύγουν.
00:05:03
Όσο πιο παράλογο και επικίνδυνο είναι ένα ρίσκο,
τόσο μεγαλύτερο κέρδος αποδίδει.
00:05:07
Αυτός ο τρόπος, συνεπώς, είναι ο ευκολότερος
για να βγάλεις τεράστια ποσά πάρα πολύ γρήγορα.
00:05:13
Επίσης, είναι και ο καλύτερος τρόπος για να καταλήξεις
σε κάποιο νοσοκομείο, νεκροτομείο, άπορος, ή φυλακή
00:05:18
σε περίπτωση που τα ρίσκα που θα πάρεις, δε βγουν.
00:05:21
Ανάληψη ρίσκου δεν είναι να αγοράζεις λαχείο
00:05:23
ή κάποια εντελώς τελειωμένη μικρο-επένδυση
του τύπου «κι αν σου κάτσει;».
00:05:26
Προϋποθέτει να βάλεις το κεφάλι σου στον ντορβά,
όλα μέσα, να κινδυνεύσεις
00:05:31
αλλά και να έχεις και κάποια σοβαρή πιθανότητα
να φύγεις με τα λεφτά.
00:05:35
Τέτοιες ευκαιρίες προσφέρει η σκληρή παρανομία,
το λαθρεμπόριο, το οικονομικό έγκλημα
00:05:39
τα φακελάκια και άλλες δραστηριότητες
πέρα από τα όρια του νόμου.
00:05:42
Μπορεί να συμβεί όμως και νόμιμα,
όπως να παίξεις το σπίτι σου στη ρουλέτα
00:05:46
να βάλεις όλες σου τις οικονομίες σε crypto
00:05:48
ή οτιδήποτε που αν σου βγει κονομάς,
κι αν δεν σου βγει την πατάς.
00:05:52
Το ρίσκο όμως -σε πιο λελογισμένες δόσεις-
00:05:55
είναι συστατικό και της νόμιμης, υγιούς
και συνετής επιχειρηματικότητας
00:05:59
γιατί κι εκεί υπάρχει αβεβαιότητα.
00:06:00
Συνεπώς, ο κανόνας
«όσο μεγαλύτερο ρίσκο, τόσο περισσότερα κέρδη»
00:06:04
ισχύει κανονικά και στις επιχειρήσεις.
00:06:06
Δεν θα περίμενες να βγάζει τα ίδια
μια εταιρία υποθαλάσσιων γεωτρήσεων
00:06:10
και ένα πλυντήριο αυτοκινήτων.
00:06:12
Η μεγαλύτερη δυσκολία που θα αντιμετωπίσεις
αν προσπαθήσεις να πλουτίσεις μέσω ανάληψης ρίσκου
00:06:17
είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις
-νόμιμες ή παράνομες-
00:06:20
το ρίσκο είναι αδύνατον να προσδιοριστεί με ακρίβεια.
00:06:23
Ποια είναι η πιθανότητα να σε πιάσουν αν μεταφέρεις
ένα παράνομο δέμα από την Μπογκοτά στην Αθήνα;
00:06:28
Ή τι πιθανότητες έχει να πετύχει μια γκαλερί
στο Θέρμο Αιτωλοακαρνανίας;
00:06:33
Αυτό είναι πιθανόν να στρεβλώσει την αντίληψή σου
για την επιχειρηματικότητα
00:06:37
επειδή δημιουργεί αυτό που ονομάζουμε μεροληψία επιβίωσης.
00:06:41
Τι εννοώ
00:06:42
Όταν σε ένα χώρο το ρίσκο
δεν γίνεται να προσδιοριστεί εκ των προτέρων
00:06:45
δεν μπαίνουν στο χώρο οι πιο άξιοι,
μπαίνουν οι πιο αχάπαροι
00:06:48
εκείνοι που εκτίμησαν το ρίσκο πιο λάθος.
00:06:50
Φυσικά, οι περισσότεροι θα την πατήσουν
-και λόγω του ρίσκου και λόγω του ότι είναι αχάπαροι.
00:06:55
Σε κάποιους λίγους αχάπαρους όμως,
αυτό το ρίσκο, αναπόφευκτα, θα βγει.
00:06:59
Έτσι, λοιπόν, παρατηρώντας εσύ αυτούς που πέτυχαν
00:07:02
-γιατί τους άλλους που θα τους βρεις;-
θα σκεφτείς:
00:07:04
«Αν πέτυχαν εκείνοι,
εγώ που είμαι πολύ πιο άξια θα σαρώσω!»
00:07:08
Αυτό, όμως, είναι εντελώς λάθος εικόνα.
00:07:10
Αν πέτυχαν οι 3 στους 100 αχάπαρους
00:07:12
κι εσύ υπερτερώντας έχεις διπλάσια πιθανότητα
από εκείνους να πετύχεις, δηλαδή 6%
00:07:18
είναι καλή πιθανότητα αυτή;
00:07:23
Ο τρίτος τρόπος πλουτισμού είναι το υπερκέρδος.
00:07:25
Πρόσεξε, «υπερκέρδος» δεν σημαίνει υπερβολικά υψηλό κέρδος
00:07:28
όπως θεωρεί ο περισσότερος κόσμος,
αλλά κάτι ουσιωδώς διαφορετικό.
00:07:32
Κέρδος είναι το ποσό που προκύπτει
από την εκμετάλλευση μιας επιχειρηματικής ιδέας
00:07:37
και την ανάληψη του ρίσκου που σχετίζεται με αυτήν.
00:07:39
Αντιθέτως, το υπερκέρδος είναι ένα πλεόνασμα
που μένει σε κάποιον
00:07:43
όταν η αγορά δεν έχει επαρκή γνώση,
πληροφόρηση, ή διαπραγματευτική δύναμη
00:07:48
να αποδώσει αυτό το πλεόνασμα εκεί που πραγματικά ανήκει.
00:07:51
Πάμε να το καταλάβουμε με ένα παράδειγμα.
00:07:53
Πες πως έχεις ένα οικόπεδο κάπου
-ούτε που θυμάσαι που-
00:07:56
το οποίο δεν έχεις κανένα σκοπό να πουλήσεις
ή να αξιοποιήσεις.
00:07:59
Μια ωραία πρωία, λοιπόν, σου χτυπάει κάποιος την πόρτα
και σου λέει:
00:08:03
«’νθρωπέ μου, γειά σου!
00:08:04
Μου απαγόρευσε ο δήμος το παρκάρισμα στο δρόμο
και θέλω να αφήνω το φορτηγό μου στο οικόπεδό σου.
00:08:09
Θα σου δίνω 100 ευρώ τον μήνα».
00:08:11
Αυτά τα 100 ευρώ για σένα είναι υπερκέρδος
00:08:14
γιατί δεν προέκυψαν από κάτι στο οποίο είχες συμμετοχή
00:08:18
δεν σε υποβάλουν σε καμία προσπάθεια,
σε κανένα ρίσκο, σε κανένα κόστος
00:08:22
δεν σε δεσμεύουν, δεν φθείρουν το περιουσιακό σου στοιχείο
00:08:25
και δεν σου στερούν καμία απολύτως ευκαιρία.
00:08:28
Ο μόνος λόγος που τα εισπράττεις είναι κάτι
που έκανε ο δήμος σε κάποιον που έχει φορτηγό.
00:08:33
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να προκύψει υπερκέρδος
00:08:36
είναι η επένδυση σε μετοχές
ή άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα
00:08:40
όπου εκεί το υπερκέρδος συχνά αναφέρεται
και ως «υπεραξία» ή «παθητικό εισόδημα».
00:08:44
Κάπου εδώ λοιπόν περιμένεις να κάνω plug τον χορηγό
00:08:47
και να σου πω πως με την Freedom 24 μπορείς κι εσύ
να επενδύσεις σε μετοχές και να γίνεις πλούσιος.
00:08:51
Όχι φιλαράκο, ή φιλενάδα!
00:08:53
Εκτός από το ότι αυτό θα ήταν πολύ φθηνό
για να είναι Greekonomics, δεν είναι καν αλήθεια.
00:08:58
Όντως οι μετοχές και τα άλλα αξιόγραφα
αποδίδουν υπεραξία όταν ανεβαίνουν
00:09:02
όμως οι επαγγελματίες επενδυτές που ακούς
να έχουν γίνει πλούσιοι από αυτά
00:09:05
δεν το χουν πετύχει από την υπεραξία καθαυτή.
00:09:07
Το κατάφεραν βάζοντας 14 ώρες δουλειά την ημέρα
για να παρακολουθούν τις αγορές
00:09:12
να υπολογίζουν ρίσκα στο τελευταίο δεκαδικό,
να διαβάζουν λογιστικές καταστάσεις
00:09:16
να αγοράζουν πληροφορία και δεδομένα,
και να παίρνουν ομεπραζόλη για το έλκος.
00:09:20
Αυτό δεν είναι πλούτος από υπερκέρδος, ούτε παθητικό εισόδημα,
είναι «μετασχηματισμός σε αξία»
00:09:25
γιατί απαιτεί προσπάθεια, ταλέντο
και χρόνια εμπειρίας και διαβάσματος.
00:09:29
Για το υπόλοιπο 99,9% των ανθρώπων
που δεν έχουν προχωρημένες γνώσεις χρηματοοικονομικής
00:09:34
και δεν ξημεροβραδιάζονται κάθε μέρα μπροστά σε 4 οθόνες
00:09:37
η υπεραξία από επενδύσεις είναι εξαιρετικά απίθανο
να οδηγήσει σε πλουτισμό.
00:09:41
Για τον μέσο άνθρωπο, λοιπόν
00:09:43
η επένδυση είναι απλά μια διασφάλιση
του εισοδήματος που ήδη κατέχει
00:09:47
ώστε να μην το φάει ο πληθωρισμός
00:09:48
και να μην αραχνιάσει στην τράπεζα
με 0.0-κάτι τοις εκατό το χρόνο.
00:09:51
Βασικά σήμερα, το να μην επενδύεις τα εισοδήματά σου
00:09:54
είναι σαν να έχεις ένα άδειο διαμέρισμα
και να μην το νοικιάζεις.
00:09:58
Ή μάλλον χειρότερα από αυτό
00:09:59
γιατί το ακίνητο τουλάχιστον
θα πάρει αξία ακόμη και αν κάθεται άδειο.
00:10:02
Τα τελευταία 5-6 χρόνια, με την τεχνολογική ανάπτυξη
και την δημιουργία των online επενδυτικών εφαρμογών
00:10:08
η επένδυση έχει πάψει να απευθύνεται στις ελίτ
και έχει γίνει προσιτή στον καθένα.
00:10:12
Όχι μόνο γιατί αξίζει και σε συμφέρει
να τοποθετείς οποιοδήποτε ποσό αποταμιεύεις
00:10:17
αλλά και επειδή η χρήση τους είναι τόσο απλή
00:10:19
που όποιος ξέρει να χειρίζεται ένα e-banking,
μπορεί να τις χρησιμοποιήσει.
00:10:22
Συστήνω ανεπιφύλακτα την Freedom 24,
όχι μόνο γιατί στηρίζει το Greekonomics
00:10:27
αλλά και επειδή είναι μεγάλη εταιρία, αξιόπιστη, έντιμη,
έχει φυσική παρουσία στην Ελλάδα
00:10:32
και το σημαντικότερο είναι εποπτευόμενη στην ΕΕ.
00:10:36
Μπορείς να ανοίξεις δωρεάν τον λογαριασμό σου
από αυτό το link.
00:10:39
’κου όμως κάτι.
00:10:40
Ξέρω ότι για όλο τον κόσμο στην αρχή
οι επενδύσεις φαίνονται βουνό.
00:10:44
Για να βοηθήσω λοιπόν την κατάσταση κι εγώ όσο μπορώ,
μπαίνοντας σ αυτό το link
00:10:47
θα βρεις και ένα βίντεο που εξηγώ τα βασικά των επενδύσεων
και πως να ξεκινήσεις.
00:10:52
Αν θέλεις να εντρυφήσεις ακόμη περισσότερο
στον κόσμο του finance
00:10:55
και ψάχνεις περιεχόμενο
00:10:57
πρόσεξε τι βλέπεις
γιατί κυκλοφορεί πολλή σαβούρα εκεί έξω.
00:11:01
Αντιθέτως, τα κανάλια του Χρήστου Τσούνη, της Ιωάννας Φο,
το Money Minority και το Be Wealthy
00:11:07
τα έχω παρακολουθήσει κατά καιρούς
και έχουν περιεχόμενο που αξίζει.
00:11:11
Αν ενδιαφέρεσαι τώρα για Ελληνικές Μετοχές
00:11:13
η σελίδα του Βασίλη Κοκοτή στο Facebook
είναι ότι καλύτερο μπορείς να διαβάσεις
00:11:18
γιατί νομίζω ο Βασίλης εργάζεται, ζει και διασκεδάζει
μέσα στους ισολογισμούς των εισηγμένων.
00:11:26
Ο τέταρτος τρόπος πλουτισμού
έχει και το περισσότερο ενδιαφέρον.
00:11:30
Μ αυτόν τον τρόπο δεν πλουτίζεις, ούτε προσφέροντας κάτι,
ούτε λαμβάνοντας υπεραξία από ιδιοκτησία.
00:11:36
Αντιθέτως, εκμεταλλεύεσαι το ότι κάπως έχεις βρεθεί
σε κομβική θέση στην αγορά.
00:11:41
Πρόσεξε όμως, αν έχεις κατακτήσει αυτή τη θέση επάξια
00:11:44
επειδή ας πούμε μόνο εσύ έχεις την ικανότητα
να παρέχεις τέτοια κορυφαία αξία στους καταναλωτές
00:11:49
κι αυτό σου επιτρέπει να «τσιμπάς» τις τιμές σου
και να κονομάς
00:11:52
δεν είναι εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης αυτό,
είναι μετασχηματισμός σε αξία
00:11:57
-ο πρώτος τρόπος, που είπαμε στην αρχή.
00:11:59
Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης έχουμε όταν το μόνο
που κάνει τους «πελάτες» να στα «ακουμπάνε»
00:12:03
είναι ότι δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.
00:12:05
Με λίγα λόγια, μιλάμε για αυτό
που στην καθομιλουμένη αποκαλείται «νταβατζιλίκι».
00:12:08
Στις απλές καθημερινές περιπτώσεις
είναι εύκολο να καταλάβεις πως λειτουργεί
00:12:12
και λογικά σου χει συμβεί κιόλας.
00:12:14
Κάποιος έχει μια άκρη κάπου
-στην εφορία, σε ένα νοσοκομείο, στο υπουργείο, στο τελωνείο-
00:12:18
και σου ζητάει υλικό αντάλλαγμα
για να ενεργοποιήσει αυτήν την άκρη προς όφελός σου.
00:12:22
Φυσικά, και προκύπτει πλουτισμός έτσι,
αλλά αυτά είναι ψιλά.
00:12:26
Φαντάσου μια εταιρία
-παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ας πούμε-
00:12:30
που το υψηλότερο κόστος της δεν είναι οι εργαζόμενοι,
δεν είναι το φυσικό αέριο που καίει
00:12:35
δεν είναι οι φόροι,
δεν είναι τίποτε από τα έξοδα λειτουργίας της.
00:12:39
Αντιθέτως, όλα αυτά είναι ψίχουλα
μπροστά στο χρήμα που διοχετεύει προς το πολιτικό σύστημα
00:12:44
-συνήθως τριγωνικά, για να μην φαίνεται-
00:12:46
ώστε να αποκτήσει
ή να διατηρήσει δεσπόζουσα θέση στην αγορά.
00:12:50
Αν σου κοστίζει 30 εκατομμύρια τον χρόνο
να παράγεις ηλεκτρισμό και τον πουλάς 35
00:12:54
βγάζεις μόνο 5 και είσαι ψιλικατζής.
00:12:56
Αν διαθέσεις όμως εκεί που πρέπει άλλα 100
για να εξασφαλίσεις δεσπόζουσα θέση στην αγορά
00:13:01
-ασυλία για να λειτουργείς ως μονοπώλιο, δηλαδή-
00:13:03
πουλάς 200, σου μένουν 70 και είσαι ωραίος.
00:13:06
Κάπως έτσι οι φτωχότεροι καταναλωτές στην Ευρώπη
πληρώνουν τις ακριβότερες τιμές για ρεύμα
00:13:11
για ίντερνετ, για τηλεφωνία, για τραπεζικές συναλλαγές,
για δημόσια έργα, για σουπερμάρκετ και άλλα.
00:13:17
Η κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης είναι η μεγαλύτερη εγγενής
αδυναμία του καπιταλιστικού συστήματος
00:13:22
όχι μόνο γιατί είναι εντελώς άδικη και ανήθικη
00:13:25
αλλά κυρίως επειδή ένα τερατώδες σύνολο πόρων,
αντί να αφιερωθεί στην παραγωγή
00:13:30
κατασπαταλάται σε rent-seeking.
00:13:31
Δηλαδή σε δαπάνες που μόνο σκοπό έχουν
την απόκτηση δεσπόζουσας θέσης
00:13:35
με lobbying, δωροδοκίες, επίσημη χρηματοδότηση κομμάτων
και γενικά διαφθορά.
00:13:40
Σε περιπτώσεις που η δεσπόζουσα θέση δεν μπορεί
ή δεν συμφέρει να αγοραστεί με χρήμα
00:13:45
υπάρχουν και άλλοι τρόποι εξασφάλισής της όπως εκβιασμοί,
υποκλοπές, πίεση από ΜΜΕ ή οπαδικούς στρατούς
00:13:52
ή στεγνά με το να βγαίνει από την μέση
όποιος στέκεται εμπόδιο.
00:13:55
Όλες αυτές οι μέθοδοι είναι μεν εγκληματικής φύσεως,
όμως ειδικά σε κράτη με θεσμική ανεπάρκεια
00:14:00
σπάνια ισοδυναμούν με κάποια ανάληψη ρίσκου,
γιατί συνήθως γίνονται νομότυπα.
00:14:04
Ακόμη και όταν αντίκεινται στον νόμο όμως,
συμβαίνουν σε τόσο υψηλό πολιτικό επίπεδο
00:14:10
που τις βγάζει εντελώς εκτός της εμβέλειας της Δικαιοσύνης.
00:14:16
Ο τελευταίος και ο πιο απλός τρόπος
για να γίνει κανείς πλούσιος είναι η καθαρή τύχη.
00:14:19
Χωρίς δηλαδή να κάνει κάτι έξυπνο, κάτι ριψοκίνδυνο
ή κάτι πέρα από τα συνηθισμένα
00:14:23
να συνωμοτήσει το σύμπαν και να φέρει στην πόρτα του
μερικά εκατομμύρια από το πουθενά.
00:14:27
Αυτό μπορεί να συμβεί με διάφορους τρόπους
00:14:29
από το να πιάσεις το τζόκερ,
μέχρι να παντρευτείς για «λεπτά» αισθήματα
00:14:33
ή να σου αφήσει χρήμα, πλοία
και έτοιμη δεσπόζουσα θέση ο μπαμπάς.
00:14:40
Τώρα, τρία πολύ σημαντικά πράγματα που ίσως σου διέφυγαν.
00:14:43
Πρώτον, και οι 5 που αναφέραμε, αφορούν απόκτηση πλούτου.
00:14:48
Μην τους μπερδεύεις, δηλαδή, με την απλή είσπραξη εσόδων.
00:14:51
Για παράδειγμα, κάποιος που έχει ένα εξοχικό
και εισπράττει 2 χιλιάδες το μήνα ενοίκιο
00:14:55
δεν αποκτά πλούτο.
00:14:56
Έχει πλούτο -το εξοχικό- και εισπράττει έσοδα
διαθέτοντας αυτόν τον πλούτο προς χρήση σε άλλους
00:15:02
αντί να τον ευχαριστιέται ο ίδιος.
00:15:04
Δεύτερον, όσο πιο πλούσιος είναι κάποιος
00:15:06
τόσο πιθανότερο να έχει χρησιμοποιήσει
περισσότερους από έναν από τους τρόπους που περιγράψαμε.
00:15:11
Ο Bill Gates για παράδειγμα, που έχει υπάρξει κατά καιρούς
ο πιο πλούσιος άνθρωπος στον πλανήτη
00:15:15
έχει χρησιμοποιήσει και τους 5 τρόπους.
00:15:17
Τα προϊόντα της Microsoft προσφέρουν αξία στους πελάτες της
00:15:21
όμως έχει κατηγορηθεί και αρκετές φορές
από επιτροπές ανταγωνισμού
00:15:24
για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.
00:15:26
Έχει πάρει και σοβαρά ρίσκα όπως όταν κόντεψε
να καταστρέψει τα Windows με την έκδοση 8 που πήγε άπατη.
00:15:31
Στάθηκε και απίστευτα τυχερός όταν η Xerox
του έδωσε τσάμπα την άδεια για λειτουργικό με παράθυρα
00:15:36
και σήμερα απλώς εισπράττει υπεραξία από τις μετοχές του
00:15:39
γιατί πια δεν περνάει ούτε απ έξω
από τα γραφεία της εταιρείας.
00:15:42
Το τρίτο και σημαντικότερο όλων όμως είναι κάτι
00:15:44
που είμαι σίγουρος πως δεν πρόσεξες καν
σε ολόκληρο το βίντεο.
00:15:48
Το ποιοι βρίσκονται στην κατάταξη
των 20 πλουσιότερων ανθρώπων σε μια χώρα
00:15:52
είναι η καλύτερη πρόβλεψη για το μέλλον της.
00:15:55
Φαντάσου λοιπόν μια χώρα Α
όπου οι 20 πλουσιότεροι άνθρωποι είναι καινοτόμοι
00:16:00
δημιουργοί και επιχειρηματίες που προσφέρουν αξία.
00:16:03
Και σύγκρινέ τη με μια χώρα Β
00:16:05
που ολόκληρη η οικονομική της ελίτ είναι κληρονόμοι
ή εκμεταλλευτές δεσπόζουσας θέσης.
00:16:10
Σε ποια από τις δύο χώρες εσύ, ο απλός πολίτης,
θα είχες καλύτερο μέλλον, σε ποια θα ήθελες να ζεις;
00:16:16
Μην ξεχάσεις να δεις το βίντεο για τις επενδύσεις
αν σε ενδιαφέρουν, είναι μέσα στο link της Freedom.
00:16:21
Είμαι ο Κοσμάς Μαρινάκης,
διδάσκω οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης
00:16:24
και δεν είμαι πλούσιος,
αλλά αυτά ήταν τα δεδομένα του πλουτισμού.
00:16:28
Τα συμπεράσματα, όπως πάντα, πρέπει να είναι δικά σου.
00:16:31
Τα λέμε!
00:16:34
ΥΠΟΤΙΤΛΙΣΜΟΣ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
