00:00:00
kasabay ng kabi-kabilang handaan sa mga
00:00:02
nakaraang
00:00:04
araw ang samut saring tapong pagkain o
00:00:08
food waste pero para kay lola Corazon
00:00:12
taong gulang biyaya ang hatid
00:00:15
nito sa loob ng apat na taon paghahanap
00:00:18
ng tira-tirang pagkain mula sa iba't
00:00:21
ibang fast food at restaurant ang naging
00:00:23
kabuhayan
00:00:24
[Musika]
00:00:28
nila
00:00:35
[Palakpakan]
00:00:43
[Palakpakan]
00:00:46
matapos ang magdamag na paghahanap
00:00:48
Nakaipon sila ng kalahating sako ng
00:00:51
[Palakpakan]
00:00:52
[Musika]
00:00:53
Pagpag hindi pa man siya nakararating sa
00:00:56
bahay sinalubong na siya ng apong Si
00:00:58
Jerry boy taong
00:01:03
gulang pagdating sa bahay agad binuksan
00:01:06
ni Jerry boy ang sako ng Pagpag pero
00:01:09
kumakain talaga sila niyan dahil sa
00:01:12
gutom sa Umagang iyon hindi na nagawang
00:01:14
hugasan ni Jerry boy ang mga tirang
00:01:16
pagkain gaya ng pritong
00:01:18
manok Kumain din Pati iba pa nilang
00:01:21
kalaro ano Nam malinis kaya kahit ano
00:01:27
Kakain Paano malalaman kung malinis
00:01:29
pwede pang
00:01:31
kainin may ibang panit amoy naman yan
00:01:35
talaga ag di m panis
00:01:39
kain so yan yung mga napilian niyo na
00:01:43
yung pwede pa
00:01:45
Oo p May medyo pispis na naali
00:01:53
ilagay Oo nga kaya nga patay-patay ng
00:01:58
katawan k trabaho para lang kigay ko sa
00:02:00
mga apo magiisip talaga ng
00:02:03
Saan mapipilitan k trabaho par Mayon
00:02:07
akong iba
00:02:09
bingay mga magurang kain man rin sila
00:02:12
ayaw talaga Nil manghingi k dito talaga
00:02:15
sa
00:02:16
[Musika]
00:02:21
akin matapos kumain ng mga tirang manok
00:02:24
ibinigay naman ni lolon ang nakita niang
00:02:26
Tinapay sa mga
00:02:28
apo
00:02:30
[Musika]
00:02:34
pero makikita sa lagayan ng tinapay na
00:02:36
expired na ang mga
00:02:39
ito makabasa mali Ano makakita kasi kung
00:02:45
kung h pwede
00:02:50
[Palakpakan]
00:02:53
[Musika]
00:02:56
Maasim dadal na ngayon
00:02:58
yan ano guys doon bebenta bebenta baluto
00:03:03
ano bebenta po ah
00:03:06
[Musika]
00:03:12
bebenta ang mga hindi nakaing Pagpag
00:03:15
dinala naman ni Jerry boy sa tindera ng
00:03:17
lutong Pagpag na si Annabelle
00:03:19
[Musika]
00:03:24
Lazaro Php ang bayad sa nakolektang
00:03:28
pagpag ni lola Corazon
00:03:33
[Musika]
00:03:35
agad ng inihanda ni Annabelle ang
00:03:38
lulutuin ano yung mga lutong ginagawa
00:03:41
nio yan prito kalita lang mahugasan pa
00:03:46
kasi ng mabuti yan
00:03:47
[Palakpakan]
00:03:50
eh kasi kumakain din kasi kami nito eh
00:03:54
Sabi ko
00:03:57
pagan nung una kadiri naman yun sabi ko
00:04:01
may mga tshirt tapos sabi niya baang
00:04:03
hinugasan ko kahit pala pa ako tira-tira
00:04:06
masarap din pala paak Pagpag y maging
00:04:09
magil Hindi naman po kami nagkakasakit
00:04:12
diyan kasi Kasi kung may nagkakasakit
00:04:15
Dian may nagreklamo na po sa
00:04:19
amin hindi pa man tapos magluto may mga
00:04:23
nakaabang ng mga customer si
00:04:28
Annabelle
00:04:32
ang Pagpag kanina naging Kaldereta adobo
00:04:36
at
00:04:37
Inasal 10 B 15 ano lang po Wala hindi po
00:04:42
piraso tantyahan
00:04:46
lang Marami naman mura kasi tinda ko eh
00:04:49
dinadayo kasi tinda ko ' ba masarap yung
00:04:55
Pagpag para saakin kasi aminin ko
00:04:58
Masarap to talaga pero po ano hindi na
00:05:01
po ako nagdalawang isip at saka
00:05:03
naginarte Tsaka wala naman siyang epekto
00:05:06
sa tiyan ko eh kung magbuhay ak sois
00:05:08
konting dumi lang baka mamatay na
00:05:11
akoang Bumili rin si Jerry boy ng ph
00:05:14
pisong halaga ng adobong Pagpag Ito na
00:05:17
ang magsisilbi nilang
00:05:19
[Palakpakan]
00:05:22
pananghalian nakikita namin
00:05:25
e tama lang T
00:05:28
kain h naman
00:05:30
sa isang araw dalawang araw yung
00:05:32
Bagbag kasawa naman din Gan naman yung
00:05:36
Kit pansit namang Gulay
00:05:39
yan Wala na talaga balik na ng mga
00:05:43
[Musika]
00:05:48
Pagpag sa dami ng mga nagugutom katulad
00:05:51
ni Jerry boy nakababahala ang problema
00:05:53
ng food waste sa
00:05:55
Pilipinas nangyayari ito mula sa
00:05:58
production hanggang sa ng
00:06:02
pagkain sa benget halimbawa na
00:06:04
itinuturing na vegetable basket ng
00:06:06
Pilipinas t toneladang gulay ang
00:06:09
itinatapon matapos hindi makapasa sa
00:06:11
quality control ang ibang gulay
00:06:14
nabubulok naman dahil sa kakulangan ng
00:06:16
storage
00:06:17
facility kasi sa production level pa nga
00:06:21
mas marami pa siguro yung losses natin
00:06:22
doon na hindi natin naaaral pa no kagaya
00:06:25
ng ating rice sa pag hahar pa lang ng
00:06:29
rice meron na tayong losses dahil sa
00:06:32
manual or mechanization or non
00:06:34
modernized equipment maraming
00:06:37
losses sa datos naman ng food and
00:06:39
nutrition Research Institute o fnri
00:06:42
noong 2015 umabot sa
00:06:44
1,212 metric tons ng bigas ang wasted o
00:06:48
nasayang katumbas ito ng
00:06:51
2,240 na sako o kaban ng nasasayang na
00:06:54
bigas kada araw sa isang pag-aaral
00:06:57
umabot sa
00:06:58
1,707 metric tons ng plate waste o yung
00:07:01
itinapong tirang pagkain noong 2015
00:07:04
katumbas ito ng 95 na dump truck ng
00:07:07
plate waste kada
00:07:09
araw para parehong masolusyunan ang
00:07:12
problema ng food waste at dumaraming
00:07:14
bilang ng mga nagugutom ipinanukala sa
00:07:16
Senado at camara ang bill on reducing
00:07:19
food waste through food donation and
00:07:21
food waste recycling o food waste
00:07:23
reduction
00:07:24
act layo nito na maibigay ang mga
00:07:27
surplus food ng iba't ibang kumpanya sa
00:07:29
mga tinatawag na food insecure o mga
00:07:32
taong walang sapat na
00:07:34
makain sa ilalim ng panukala ang mismong
00:07:36
may-ari ng establisimento ang pipili at
00:07:39
maghihiwalay sa mga pagkaing pwede pang
00:07:42
kainin kapag nasiguro ng ligtas ang mga
00:07:45
pagkain saka paang ito ibibigay sa mga
00:07:47
accredited na food bank na tinukoy ng
00:07:51
DSWD sa ngayon nakabinbin pa rin ang
00:07:53
dalawang bersyon ng food waste reduction
00:07:55
act sa
00:07:58
congreso
00:08:01
[Musika]
00:08:05
7 ng umaga sa samahan namin sina Fran at
00:08:09
Paul miyembro ng non-government
00:08:11
organization na rise against hunger
00:08:13
Philippines papunta sa
00:08:17
Divisoria ang pakay nila mangolekta ng
00:08:20
mga patapon at pagtabas gulay sa
00:08:22
palengke ang mga gulay na mahihingi nila
00:08:26
dadalhin sa kanilang food bank sa Tondo
00:08:28
Maynila may mga kulay kunyari repolyo
00:08:31
kunyari may kagat na insekto
00:08:33
Actually mas safe yun kasi ibig sabihin
00:08:37
pag may kagat na insekto walang
00:08:39
pesticide pagdating namin sa pwesto ng
00:08:42
tinderang sirya nakahanda na ang mga
00:08:44
gulay na
00:08:45
ibibigay namin yung lusaw Anong lusaw
00:08:49
Anong lusaw diyan ho sobra ho yung
00:08:51
pagkalusaw na hindi ho
00:08:55
gulay bakit nga pala tinanggal
00:08:58
ito hindi binibili parte na binibigay
00:09:02
niyo sa
00:09:03
kanila Habang nasa pwesto kami ni Ria
00:09:06
sunod-sunod na ang nagbigay kina France
00:09:08
at Paul ng kanilang mga pinagtabasan
00:09:10
gulay at vegetable
00:09:14
trimmings tatlong malalaking plastic ng
00:09:16
gulay ang
00:09:18
naipon idiniretso nila sa food bank ang
00:09:22
mga nakuhang
00:09:23
gulay sasamahan ako ni Jomar fleras
00:09:26
Director ng rise against hunger
00:09:28
Philippines na libutin ng food bank kasi
00:09:31
nakakatulong kami sa kanila na mabawasan
00:09:33
nila yung kanilang expenses because sa
00:09:35
pag dispose ba pagpose may bayad yon
00:09:38
meron silang mga professional companies
00:09:40
na
00:09:44
nagdi-display na natutulungan nila yung
00:09:47
mga tao na hindi magutom at the same
00:09:49
time nakatulong nakulung rin namin sila
00:09:52
na mabawasan kaang mga
00:09:55
gastusin like yung mga vegetables Yung
00:09:58
galing sa galing Divisoria Opo niluluto
00:10:01
kaagad yan So alam nila kung paano what
00:10:04
we call re-engineer repurpose the food
00:10:07
so ito yung tinatawag natin na ugly
00:10:10
fruits and vegetables na normally
00:10:12
tinatapon na lang na pwede pang
00:10:14
kainin ngayong umaga aabot sa 200w bata
00:10:18
ang pakakainin sa food bank kabilang
00:10:21
sila sa mga pinakamahihirap sa lugar
00:10:23
nakikipag-unahan kami sa barangay dahil
00:10:26
alam nila yung sino yung mga hikaw sa
00:10:28
buhay no no sa tundo mula sa daycare
00:10:31
centers we work upwards towards the
00:10:35
family so buong households ang
00:10:37
inaalagaan Nam at pinapakain
00:10:40
namin volunteer din sa food bank ang
00:10:43
ilang mga magulang na mga bata isa sa
00:10:45
mga volunteer si Cecilia kama dalawang
00:10:48
anak niya ang benepisyaryo ng food bank
00:10:50
ngayon maski papaano Okay na po hindi na
00:10:53
poan
00:10:54
ng gaya po ngayon yung isa kong anak na
00:10:57
grade 6 Dito po siya kaya Dito po kami
00:11:00
nag volunteer kapalit malinis na pagkain
00:11:04
desenteng pagkain Opo magandang
00:11:07
alternatibo yun Ma'am di po ba kaya ng
00:11:10
mga panahon na magpagpag
00:11:12
ka Bukod sa kusina ng food bank
00:11:15
ipinakita rin sa amin ni Jomar ang
00:11:17
kanilang storage room dito ini-imbak ang
00:11:20
mga produkto na ibinigay ng iba't ibang
00:11:22
food Company sa kanila we can cook
00:11:24
spaghetti we can cook tocino no um we
00:11:29
can cook mga Uh luncheon meat no ah corn
00:11:34
beef no So yung mga bata naman
00:11:36
gusto-gusto naman nila yun eh so ang
00:11:38
ginagawa lang namin nire engineer namin
00:11:40
sila to make them healthier yung yyung
00:11:42
mga processed food na malapit na sa
00:11:44
expiration date nila yun yyung mga
00:11:46
rescued food niyo basically lahat ng
00:11:48
food that's Meant For ar Destruction Ah
00:11:52
kasama iyung mga ano yung mga C no mga
00:11:54
proc kasama
00:11:56
yon sin siguro raw nila
00:12:00
malinis at pede pang kainin ang lahat ng
00:12:02
pagkaing inilalagay dito
00:12:07
maram surplus langa Hindi naman m Sur at
00:12:13
may m individuals kam come here naga ng
00:12:16
mga sako ng bigas mga
00:12:18
asukal hindi Nam
00:12:21
tinatanggap pagkatapos ia ang mga gulay
00:12:24
na nakuha sa palengke sinimulan na itong
00:12:26
lutuin ng mga
00:12:28
volunteer
00:12:32
[Musika]
00:12:36
ang patapon na sanang gulay sinamahan ng
00:12:41
sardinas 11 ng umaga dumating na ang mga
00:12:44
[Musika]
00:12:55
bata dalawang batch yung mga batang
00:12:58
estudyante na nagpupunta dito sa food
00:13:00
bank Una yung mga batang kagagaling lang
00:13:03
sa eskwela dito m nadadaan para
00:13:06
mananghalian pangalawa yung mga batang
00:13:08
estudyante naman bago pumasok sa eskwela
00:13:11
dumadaan din dito para kumain
00:13:14
muna benepisyaryo rin ng food bank si
00:13:17
lola Lilia ortillo at kanyang dalawang
00:13:20
apo na sina Joy at resmar arawaraw
00:13:23
silang pumupunta rito sa food bank bago
00:13:25
pumasok sa eskwela pag pumasok yung mga
00:13:28
apo niyo daan lang dito may laman na
00:13:30
yung tiyan Opo malaking bagay po yun Oo
00:13:33
pati sa
00:13:34
akin papasok kami hung mga bata k
00:13:38
nakakaluto
00:13:39
wala pa yung tatay nila para maghanap ng
00:13:42
pig ngayon dito kamisa ko langis dito
00:13:49
kain Bukod sa food bank dito sa
00:13:53
tondo may isa pang pasilidad ang rise
00:13:56
against hunger sa Taguig City nag-iimbak
00:13:59
din sila dito ng mga rescued food o mga
00:14:01
donasyong pagkain ngayong araw namigay
00:14:04
sila ng mga pasta mantika at biscuit sa
00:14:08
ilang residente ng Barangay ususan
00:14:10
donated ito hindi man ito yung mga
00:14:12
surplus Hindi ito near
00:14:15
expiration ayon sa rise against hunger
00:14:18
malaking tulong kapag nadagdagan ang mga
00:14:20
food bank sa
00:14:22
Pilipinas magagawa lang daw ito kung
00:14:24
magkakaroon ng pulisiya ang pamahalaan
00:14:27
tungkol sa pamimigay ng food
00:14:29
ng iba't ibang kumpanya at
00:14:31
establisimento bahagi kami ng
00:14:33
consultative group dito sa mga
00:14:36
panukalang batas sa Kongreso at Senado
00:14:39
at isa sa mga adbokasiya namin ay ah ang
00:14:44
dapat yung mga food waste or food
00:14:46
surplus ay maipamigay sa mga
00:14:49
nangangailangan at hindi siya dapat
00:14:52
itapon kasi about 30% ng lahat ng
00:14:56
pagkain na pino-produce ay ah nasasayang
00:15:01
at ang 30% na to ay sapat para tugunan
00:15:04
ung pangangailangan ng lahat ng mga
00:15:06
Nagugutom na
00:15:09
tao Tinatayang nasa 1.6 bilyong tonelada
00:15:13
ang nasasayang na pagkain sa buong mundo
00:15:15
kada taon sa ibang bansa may ginagawa
00:15:18
ang gobyerno para mabawasan ang food
00:15:24
waste sa Hong Kong sinamahan namin ang
00:15:26
dalawang overseas filipino worker na
00:15:29
mangolekta ng pagkain sa isang food
00:15:32
establishment kuha po ng tinapay um kwan
00:15:35
po din-din sir um para may mga kakainin
00:15:40
po kami kasi kami po ay nawalan po ng
00:15:43
trabaho tapos binibigyan po kami ng mga
00:15:46
mga tinapay
00:15:49
po lahat ng hindi maibebenta ido-donate
00:15:52
sa mga ngo gaya ng Shelter na tinitirhan
00:15:55
ng ilang distressed OFW sang ayon na rin
00:15:58
sa
00:15:59
na pulisya sa Hong
00:16:01
Kong ano yung mga nabigay sa inyo mga
00:16:04
pagkain mga ito sir egg ito bread
00:16:10
sandwich saka itong salad sir sa mayaman
00:16:13
po ito po ay snack po pero sa amin
00:16:16
breakfast na po to
00:16:17
[Musika]
00:16:24
[Palakpakan]
00:16:25
[Musika]
00:16:27
namin
00:16:29
Sabi nga nila sa dami ng nagugutom sa
00:16:31
Pilipinas hindi na dapat nagsasayang o
00:16:34
nag-aaksaya ng
00:16:36
pagkain totoong may food waste mula sa
00:16:39
produksyon hanggang sa maihain sa hapag
00:16:41
ang
00:16:43
pagkain Bukod sa inisyatibo ng iba't
00:16:45
ibang kumpanya at ngo mahalagang
00:16:48
magsimula ito sa ating mga sarili
00:16:51
magdalawang isip kung ididiretso sa
00:16:53
basurahan ang bawat pagkaing inihahain
00:16:56
sa
00:16:57
atin tulong rin kung magkakaroon na ng
00:17:00
pulisiya para tuluyang mabawasan ang
00:17:03
itinatapong
00:17:04
pagkain Hanggang sa susunod na hes ako
00:17:07
Si Jun Ako si pulido at ito ang nakatala
00:17:11
sa aming
00:17:17
reporter