Dante: «Inferno» 26° canto - Analisi e commento

No canto XXVI do Inferno, Dante e Virgílio atopáronse no oitavo círculo, na oitava bolgia, onde se castigan os fraudulentos. Este círculo está dedicado á fraude, e a súa estrutura reflicte a gravidade dos pecados cometidos. A fraude é clasificada en función de quen é enganado, sendo a fraude contra aqueles que confían en nós considerada máis grave. Aquí, atopamos a Ulises e Diomedes, que son condenados por enganar e traizoar a outros, simbolizando a astucia mal utilizada.

Dante expresa unha profunda admiración por Ulises, que representa a ansia de coñecemento e a curiosidade humana. A figura de Ulises é complexa, pois, a pesar de ser un personaxe intelixente, a súa busca de saber o que non debería ser coñecido leva á súa condena. A folla de Ulises é vista como un símbolo da transgresión dos límites humanos, e a súa historia serve como advertencia sobre os perigos da soberbia e a falta de prudencia.

A narrativa de Ulises no canto revela a súa decisión de abandonar Ítaca para explorar o mundo, impulsado por un desexo insaciable de coñecemento. Este acto de desobediencia aos límites naturais é o que finalmente conduce á súa ruína. A historia de Ulises é presentada como un exemplo de como a curiosidade pode ser tanto unha virtude como un vicio, dependendo de como se utilice.

Dante utiliza similitudes e referencias bíblicas para elevar o tono do relato e preparar ao lector para a gravidade dos pecados de Ulises e Diomedes. A súa condena é presentada como un resultado directo da súa astucia e da súa capacidade para enganar, que agora se traduce en sufrimento eterno. A relación entre a súa vida e a súa pena é un exemplo da lei do contrappasso, onde a súa eloquencia se converte en linguas de lume que os consumen.

A historia de Ulises culmina cunha tempada de navegación que o leva a desafiar os límites do mundo coñecido. A súa viaxe, que comeza con entusiasmo, pronto se transforma en desastre debido á súa presunción. A tempestad que afunde a súa nave simboliza a consecuencia do seu pecado, e a súa morte é vista como un castigo divino por intentar ir alén do que é permitido aos humanos.

Dante reflexiona sobre a importancia de recoñecer os límites da condición humana e a necesidade de actuar dentro deles. A historia de Ulises serve como unha advertencia sobre os perigos da soberbia e a ambición desmedida, que poden levar á ruína. A súa traxedia é un recordatorio de que a verdadeira sabiduría reside en coñecer e aceptar as nosas limitacións.